جنگ اسامی بُعدی از جنگ روانی،باران‌های تابستانی (ژوئن 2006): طی این عملیات 3 هفته‌ای که در فصل تابستان اجرا شد، اسراییلی‌ها با تشبیه بمب‌ها، گلوله ها و بمباران هوایی به باران‌های تابستانی، تلاش داشتند...

مقدمه

استراتژی رژیم صهیونیستی برای تحقق توسعه‌طلبی‌های ارضی و یا به اصطلاح صهیونیست‌ها «تحقق بازدارندگی و ترمیم آن» در کنار تکیه بر ادوات نظامی، مبتنی بر جنگ روانی و ارتقای روحیه سربازان و افکار عمومی جامعه صهیونیستی بوده است. در این میان، یکی از تاکتیک‌های راهبردی این رژیم، نحوه نامگذاری این تجاوزات به شمار می‌رود که البته به دلیل اجتناب از واکنش‌ها و پیامدهای حقوقی و سیاسی مترتب بر آن، از به کار بردن عنوان «جنگ» در مورد آنها خودداری می‌کند و واژه «عملیات نظامی» را بر آنها اطلاق می‌کند.با نگاهی به سلسله جنگ‌ها و تجاوزات این رژیم علیه فلسطینی‌ها و نیز کشورهای عربی از جمله لبنان و تأملی در اسامی آنها، به نکته‌ای جالب توجه می‌رسیم یعنی ترکیب عبارات مورد استفاده برای نامگذاری آنها با توجه به بافت محیطی و شرایط اجتماعی- سیاسی و همچنین اهداف متصور بر این اقدامات که جنبه ادبی نیز دارند. البته باید توجه داشت که گرچه گاهی برخی اقدامات نظامی صهیونیست‌ها، جنبه بارزتری به خود می‌گیرند ولی تجاوزات روزمره و همیشگی آنان به فلسطینی‌ها      -بدون اینکه عنوان خاصی داشته باشند- باعث کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از آنان می‌شود. مسئله مهم در این مجال، تصمیم به کشتار فلسطینی‌ها تحت عناوین خاص است. 
 این نوشتار بر آن است تا با بررسی مشهورترین تجاوزات نظامی رژیم صهیونیستی به ویژه علیه فلسطینی‌ها و کشورهای عربی و همچنین پاسخ‌های متقابل مبارزان به آنها، به چرایی نامگذاری تجاوزات اخیر این رژیم به نوار غزه در نوامبر 2012 تحت عنوان «ستون ابر» بپردازد. لازم به ذکر است که در این نوشتار، مقاومت به معنای حزب الله و گروههای فلسطینی در نظر گرفته شده است.

الف) مشهورترین تجاوزات رژیم صهیونیستی طی 30 سال گذشته
 1- خوشه‌های خشم (آوریل1996): رژیم صهیونیستی طی عملیات 16 روزه خوشه‌های خشم تلاش کرد به موشک باران مناطق شمالی اراضی اشغالی توسط حزب الله خاتمه دهد. طی این بمباران، بیش از 1100 حمله هوایی صورت گرفت و حدود 25 هزار و 132  موشک پرتاب شد و 118 نفر نیز کشته شدند. لبنانی‌ها به این جنگ نام «آوریل» یا «نیسان» را اطلاق می‌کنند.(1)
 گفته می‌شود که نام این عملیات به نوعی میوه مقدس یهودیان اشاره دارد که در محافل جشن و اعیاد بر سفره‌های آنها قرار داده می‌شود.(2) علاوه بر این، خوشه های خشم یک نام هنری است که رمانی مشهور و فیلمی سینمایی به همین نام وجود دارد.
 2- مزرعه خار (اکتبر 2000): این عملیات متضمن اشغال مجدد کرانه باختری بود. هرچند که صهیونیست‌ها به وجود این طرح از ژوئن 1997 اذعان کرده بودند اما عملا در اکتبر سال 2000 و به منظور مهار انتفاضه ابعاد عملی به خود گرفت.(3) نام این عملیات از کتاب مقدس فصل یوشع گرفته شده که در آن از یک مزرعه خار به عنوان مانع رسیدن بنی اسراییل به سرزمین موعود صحبت شده است.(4)
 3- سپر بازدارنده (آوریل 2002): این عملیات گسترده در آوریل 2002 با هدف از بین بردن زیرساخت‌های مقاومت در کرانه باختری و برخی شهرهای مهم مثل جنین، ‌نابلس و رام ا... صورت گرفت و باعث شهادت بیش از 200 فلسطینی و اسارت 5 هزار فلسطینی دیگر شد. این عملیات، گسترده‌ترین تحرک نظامی اسراییل از سال 1967 تا آن زمان در کرانه باختری به شمار می‌رفت که 29 سرباز اسراییلی کشته شدند.(5)
 به نظر می‌رسد با توجه به عبارات توراتی «سپر داوود» و «سپر ابراهیم»(6)، نام این عملیات نیز برگرفته از نگاه توراتی و ایجاد سپری برای محافظت در برابر پرتاب موشک و توانمندی‌های مقاومت در کرانه باختری بوده باشد.
 4- پهلوان شب (نوامبر 2002): رژیم صهیونیستی در این عملیات با وارد کردن دهها تانک و نفربر  به شهر نابلس و اشغال مجدد آن، 30 فلسطینی را دستگیر کرد که بیشتر آنها عضو حماس بودند. این عملیات، ادامه عملیات موسوم به «خانه پاک» بود که طی 3 هفته در جنین به منظور پاکسازی این منطقه از مبارزان ادامه یافت.(7) این عبارت با توجه به زمان اجرای عملیات که در شب هنگام بوده است به قدرت سربازان اسراییلی در حفاظت از خود و دستگیری افراد ضعیف‌تر اشاره می‌کند.
 5- اولین باران (سپتامبر 2005): این عملیات در 26 سپتامبر 2005 در واکنش به عملیات حماس برای ربایش یک افسر شاباک انجام شد و دهها کشته و زخمی به جا گذاشت. نام این عملیات از نام عملیات قبلی فلسطینی‌ها با عنوان «اولین باران برای آزادسازی اسرای فلسطینی» اقتباس گردید.(8) روشن است که یکی از اهداف این نام گذاری نشان دادن قدرت برتر صهیونیست‌ها تحت همان عنوان انتخابی فلسطینی‌ها بود.
 6- باران‌های تابستانی (ژوئن 2006): طی این عملیات 3 هفته‌ای که در فصل تابستان اجرا شد، اسراییلی‌ها با تشبیه بمب‌ها، گلوله ها و بمباران هوایی به باران‌های تابستانی، تلاش داشتند، توانمندی خود را در کنترل حریم هوایی نوار غزه و حتی نزول بارانی از جنس گلوله بر این منطقه به رخ دیگران بکشند. در این عملیات، دهها نفر کشته و زخمی شدند. این عملیات در واکنش به ربوده شدن سرباز اسراییلی به نام «گیلاد شالیط» طی عملیات نیروهای مقاومت با نام «اوهام بر باد رفته» انجام شد. در خلال عملیات مذکور که پس از پیروزی حماس در انتخابات شورای قانونگذاری و تشکیل دولت صورت گرفت، نیروهای اسراییلی با دستگیری تعدادی از وزرا و نمایندگان شورای قانونگذاری عضو حماس، فعالیت نهادهای فلسطینی را مختل نمودند.(9)
 7- میوه‌های رسیده (اکتبر 2006): این عملیات که شامل پیشروی زمینی در نوار غزه بود، در اراضی زراعی این منطقه و در وقت برداشت محصول صورت گرفت. هدف صهیونیست‌ها از این عملیات، آزادسازی شالیط و توقف پرتاب موشک از غزه به اراضی اشغالی و برچیدن یا درو کردن پایگاه‌های پرتاب موشک فلسطینی و ممانعت از قاچاق سلاح به نوار غزه  بود.(10)
8- ابرهای پاییزی (نوامبر 2006):  طی این عملیات  که در شمال نوار غزه روی داد 78 نفر از جمله 42 نفر در بیت حانون به شهادت رسیدند. هدف این عملیات بنا به ادعای صهیونیست‌ها واکنش به پرتاب موشک به سمت اراضی فلسطینی و تلاش برای آزاد سازی شالیط  بود. همانطور که مشاهده می‌شود نام این عملیات نیز با زمان وقوع آن متناسب است.(11)
 9- زمستان داغ (2007- 2008): این حمله که در فصل زمستان و در اواخر سال 2007 و اوایل 2008 علیه مناطقی در شمال نوار غزه صورت گرفت، 120 شهید و بیش از 350 زخمی به جا گذاشت. از زمان شروع این عملیات،‌ اسراییلی‌ها 4 بار نام آن را تغییر دادند: جنگ خانه به خانه، پرداخت بها، کشیدن دندان و نهایتا زمستان داغ. در همین حال ماتان ویلنای معاون وزیر دفاع اسراییل در آن زمان، از  بخش آخر این عملیات در روز 27 فوریه، که 130 کشته به جا گذاشت به عنوان هولوکاست فلسطینی یاد کرد. صهیونیست‌ها با حجم بالای کشتار  به ویژه در روز آخر، تلاش داشتند که با گرمای گلوله و انفجار و خون فلسطینی‌ها سرمای زمستان را به گرمایی جهنمی برای آنان مبدل سازند.(12)
 10- سرب مذاب (2008- 2009): این عملیات که از 27/12/2008 تا 19/1/2009 به طول انجامید و به جنگ 22 روزه معروف شد هزار و 334 فلسطینی از جمله 417 کودک، شهید و 5 هزار و 450 تن زخمی و 5 هزار و 350 باب منزل به طور کامل تخریب شدند.(13) نام این عملیات نیز در فرهنگ یهودی و در مراسم هانوخاه یعنی جشن شمع اشاره دارد. در این مراسم که یهودیان آن را  یادآور پیروزی یهودیان بر سوری‌های هلنستیک و بازپس گیری معبد قدس در سال 165 قبل از میلاد می‌دانند(14)، نوعی بازی با مکعبی 4 گوش انجام می‌شود که به طور سنتی از جنس سرب مذاب ساخته می‌شود. گلوله‌های آلیاژ سرب نیز برای تفنگ‌های اسباب بازی کودکانه استفاده می‌شود. از این رو اطلاق این نام بر عملیات کشتار در غزه از تلاش اسراییلی‌ها برای معرفی این عملیات به افکار عمومی صهیونیستی به عنوان یک بازی کودکانه و بسیار آسان و سرشار از تفریح و سرگرمی حکایت دارد.(15)
 11- ستون ابر (نوامبر 2012): این عملیات نظامی که به طور رسمی در 14 نوامبر 2012 با ترور احمد الجعبری، فرمانده گردانهای عزالدین قسام (شاخه نظامی جنبش حماس) آغاز شد، 8 روز ادامه داشت و 175 کشته و 1280 زخمی فلسطینی و همچنین میزان بالایی از تخریب در نوار غزه به جا گذاشت. نام این تجاوز وحشیانه، عبارتی مجازی و الهام گرفته از تورات و مرتبط با سرگردانی یهودیان در صحرای سینا و سواحل دریای سرخ است. معنای مجازی این عبارت به «مجازات آسمانی» اشاره دارد. یکی از 7 مجازاتی که خداوند به دلیل عدم اجرای اوامر الهی بر بنی‌اسراییل نازل کرد.(16) این عبارت چندین‌‌بار در تورات تکرار شده و در همین راستا بیانگر هدایت آسمانی قوم بنی‌اسراییل و نشان دادن راه به آنان پس از فرار از دست فرعون نیز می‌باشد. به طوریکه ستون ابر، آنان را در برگرفت و ظلمت و تاریکی بر دیدگان ارتش فرعون حاکم شد. همچنین در این مسیر خداوند آنان را در کنف قدرت و حمایت خود قرار داد. بنابر این عبارت مذکور در موارد متعدد به حمایت خداوند از یهودیان در برابر دشمنان و نشان دادن قدرت الهی به نفع یهود به دیگران اشاره دارد.(17) همچنین طبق تفاسیر یهودی، ابر به معنای خیر و برکت باران و نیز حفاظت از بنی اسراییل در برابر گرمای خورشید می باشد.(18) از این رو به نظر می رسد صهیونیست‌ها درصدد مجازات فلسطینی‌ها و القای یک جنگ دینی به افکار عمومی خود هستند.

ب) واکنش‌های نظامی مقاومت
 در برابر استراتژی صهیونیست‌ها برای تقویت روحیه سربازان و افکار عمومی صهیونیستی از طریق پناه بردن به اسامی و ترکیب‌های دینی یا مجازی، گروه های مقاومت نیز از همین تاکتیک برای تضعیف روحیه صهیونیست‌ها بهره بردند. به عنوان مثال، حزب الله در سال 2006 عملیاتی را با نام «الوعد الصادق» برای عملی کردن وعده سید حسن نصرالله درمورد آزاد سازی برخی از اسرای لبنانی از جمله سمیر قنطار که آزادی وی خط قرمزی غیر قابل عبور برای صهیونیست‌ها محسوب می شد به اجرا در آورد. در همین حال پس از جنگ 33 روزه و علی رغم به کارگیری «استراتژی ضاحیه» یعنی تخریب حداکثری توسط اسراییل، حزب الله در سال 2008 عملیات تبادل اسرا را «عملیات رضوان» نامید که به نام حاج عماد مغنیه اشاره داشت. چنین امری یادآور نکاتی متعدد از جمله فراموش نکردن انتقام از اسراییل به دلیل ارتکاب جنایت ترور مغنیه و نیز یادآوری تهدید سید حسن نصرالله در زمینه دامنه نامحدود انتقام و در عین حال، معنای لغوی رضوان به معنای خشنودی و بهشت بود. این ابتکارهای حزب الله باعث افزایش اعتماد به سخنان سید حسن نصرالله حتی در میان صهیونیست‌ها شد.
 در میان فلسطینی‌ها نیز باید به تاکتیک متقابل گروه‌های مقاومت اشاره کرد. آنان نیز تحت تاثیر حزب‌الله، نامگذاری تاثیرگذارتر را با شدت بیشتری آغاز کردند. به عنوان مثال، گردانهای عزالدین قسام در سال 2008، عملیات پرتاب موجی از موشک‌ها به سمت اراضی اشغالی را «لکه روغن مشتعل» نام نهاده و از افتادن صهیونیست‌ها در دایره آتش موشکی خود خبر داد.(19) تیپ های ناصر صلاح الدین نیز نام «رشته‌های مرگ» را برای موج جدید پرتاب موشک به سمت اراضی اشغالی برگزید.(20) علاوه بر این فلسطینی‌ها نام عملیات ربایش گیلاد شالیط را «اوهام بر باد رفته» نامیدند. ممکن است این نام در اشاره به تکنیک جدید مبارزان فلسطینی در حفر تونل و ورود به یک پایگاه نظامی اسراییلی‌ها و بر باد دادن توهم مسلط بر تفکر صهیونیست‌ها پیرامون ناتوانی فلسطینی‌ها باشد.
علاوه بر این باید به تغییر نام جنگ 22 روزه از سوی حماس به «جنگ فرقان» اشاره کرد. این عنوان را اسماعیل هنیه برای تشخیص دوستان و دشمنان غزه با توجه به صف‌بندی مشکوک کشورهای عربی و حتی تشکیلات خودگردان طی این مدت و تبانی آنان با صهیونیست‌ها به منظور ادامه تجاوز و سرنگونی دولت حماس در غزه مطرح نمود. استفاده از این عنوان در میان فلسطینی‌ها رواج زیادی یافته است.
 همچنین فلسطینی‌ها در برابر تجاوز موسوم به ستون ابر، واکنش موشکی خود را «سنگ سجیل» نام نهاده‌اند. این نام در اشاره به عذاب الهی علیه سپاه ابرهه است که به قصد تخریب کعبه به مکه لشگرکشی کرده بودند. گرچه این سنگ‌ها کوچک و ناچیز بودند اما قدرتی مرگبار و سهمگین داشتند. مقاومت نیز با افزایش برد موشکی خود و هدف قرار دادن قدس و تل آویو قدرت خود را نشان داد.(21)
 
جمع بندی:
 گرچه سرنوشت یک جنگ با نحوه مدیریت و کارآمدی استراتژی نظامی و مدنی مشخص می‌شود و نه با انتخاب اسامی، ولی با این حال، انتخاب عناوین علاوه بر اینکه نمادی از تفکر ایدئولوژیک یا سیاسی نظامی طراحان آنهاست، بخشی از استراتژی کلی جنگ روانی را نیز تشکیل می دهند. با توجه به ماهیت اسامی انتخابی از سوی صهیونیست‌ها برای اطلاق بر تجاوزات نظامی خود می‌توان نتیجه گرفت که:
 1- اسراییل قصد دارد قدرت بازدارندگی خود را در قالب ترکیب‌های خوش آهنگ و ادبی- تفریحی و حتی اشاره به اسامی فیلم‌های هالیوودی به نمایش بگذارد.
 2- اسراییل قصد دارد با انتخاب اسامی‌ای که دارای ابعاد دینی هستند، به دیگران از جمله افکار عمومی جامعه صهیونیست بقبولاند که این جنگ‌ها، دارای بعد دینی و در درجه اول جنگ‌هایی ایدئولوژیک هستند تا بتواند از این رهگذر، اعتماد و حمایت بیشتر آنان را جلب نماید.
 3- اسراییل می‌کوشد از این طریق، روحیه سربازان خود را بالا ببرد، فلسطینی‌ها و دیگر مبارزان عرب را تا حد امکان تحقیر نموده و آنان را در برابر ایدئولوژی‌های نژادپرستانه صهیونیسم قرار دهد.

پی‌نوشت‌ها:
 1- www.lebarmy.gov.lb/arabic/History.asp
 2- http://elwassat.com/ ال%....html
 3- http://journals.hil.unb.ca/index.php/jcs/article/view2378/220/378
 4- http://ruthackiv.blogspot.com/2012/11/the-splendor-of-thorns.html
 5- http://www.idf.il/1415-13146-ar/Dover.aspx
 6- http://www.kabbalah72.net/Jewish_jewelry_p/pv-300c.htm
 7- http://www.aawsat.com/details.asp?article=135931&issueno=8752
 8- http://cosmos.ucc.ie/cs1064/jabowen/IPSC/php/db.php?eid=1071.
 9- http://www.un.org/News/Press/docs/2006/sc8768.doc.htm
 10- طاهره گودرزی، جنایات صهیونیست‌ها طی 61 سال گذشته، بانک اطلاعاتی موسسه ندا
 11- همان
 12- http://www.saffad.com/Tools.php?act=PrintPage&id=15762
 13- http://www.alzaytouna.net/permalink/3050.html
 14- www.tirej.name/mektebe/57.pdf
 15- http://www.globalsecurity.org/military/world/war/operation-cast-lead-why.htm
 16- http://www.saffad.com/Tools.php?act=PrintPage&id=15762
 17- http://www.al-sharq.com/ArticleDetails.aspx?AID=217507&CatID= 81 &type= articles&Title=لماذا+ سمّاها+الكيان+"عَمُود+السّحَاَبْ"؟
 18- www.pulpit.alwatanvoice.com/articles/2012/11/18/277270.html
 19- http://www.paldf.net/forum/showthread.php?p=12437434
 20- http://www.saffad.com/Tools.php?act=PrintPage&id=15762
 21- http://www.honaalquds.net/ar/1/10/6382/?tpl=271

نویسنده: طاهره گودرزی

موسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی- علمی ندا

تمام:حُر14