پیش زمینه ها و بروز فضای جدید در لبنان
دکتر لاسجردی
درباره انتخابات لبنان قبل از هرچیزی باید ، پیش زمینه ها و بروز و ظهور فضای جدید را بررسی کرد. موضوع انتخابات لبنان چه در داخل و چه خارج یک رقابت پر هزینه و نفس گیر اعلام شد به دلیل اینکه بسیاری از کشورهای حاضر در منطقه و همچنین گروههای سیاسی در لبنان تدارک وسیعی دیدند که در این انتخابات که به اعتقاد من مساله حیثیت جایگاه سیاسی برای گروههای سیاسی مطرح بود ، پیروز شوند.
به همین جهت هم کشورهای موثر در فضای سیاسی لبنان مانند امریکا ، فرانسه و از سویی دیگر کشورهای منطقه مانند عربستان و ایران و سوریه و کشورهای دیگر علاقمند بودند با توجه به علقه ای که با فضای سیاسی لبنان دارند از نیروهای سیاسی طرفدار خود حمایت کنند.شاید از این نظر انتخابات لبنان قبل از برگزاری دارای اهمیت بسیاری بوده است.
اما فضای سیاسی لبنان با توجه به این که در سالهای اخیر با سه تحول بزرگ از جمله ترور رفیق حریری ، جنگ 33 روزه و شکل گیری جریان های جدید 14 مارس و 8 مارس مواجه بود ، باعث شد که موضوع انتخابات این بار با حساسیت و دقت و رقابت بیشتری برگزار شود.
اینکه آیا حزب الله از نتایج انتخابات راضی است یا فضا به گونه ای است که به نفع حزب الله است یا به نفع جریان مقابل ؛ من فکر می کنم آنچه که مسلم است این است که حزب الله از یک طرف تلاش کرده در صحنه سیاسی لبنان حضور پیدا کند و از طرف دیگر نخواسته اتفاقی که برای دیگر گروههای همراه و هم عقیده او در دیگر نقاط رخ داد برای این حزب هم اتفاق افتد و ان هم این است که حزب الله خودش را به عنوان محور اجرایی مطرح کند و من فکر میکنم که حزب الله مطلوبش این بود که در صحنه سیاسی حضور مجدانه یا حضور جدی داشته باشد آن هم با تعداد نمایندگان بالا.
از طرف دیگر حزب الله هم نباید ستون اصلی تحولات در لبنان شود به خاطر اینکه اگر حزب الله همه جانبه حضور پیدا می کرد و به نوعی اگر اکثریت را به دست می آورد با توجه به فضای فعلی منطقه خاور میانه به طور حتم دچار مشکلات جدی می شد مانند همان مساله ای که در بحث فضای عربی مطرح است از جمله سرمایه گذاری در لبنان ، فشارهای سیاسی از بیرون ، رقابت بین کشورهای تاثیر گذار و هواخواه حزب الله و جریان 14 مارس .
فکر می کنم اگر حزب الله صحنه گردان اصلی تحولات لبنان می شد هم فضای سیاسی لبنان به چالش اساسی کشیده می شد و هم بازیگران خارجی آن. یعنی یک منازعه جدیدی شکل می گرفت.
اما به نظر می رسد در فضای کنونی حزب الله می تواند هم تاثیر گذاری خودش را داشته باشد و هم از طریق نمایندگانی که در حال حاضر موجود دارد و از قدرت اجتماعی که در درون لبنان دارد بتواند تاثیر گذاری خودش را در تمام لبنان در این شرایط فعلی بهتر انجام دهد .
با توجه به شکل کنونی آراء و تقسیم بندی که انجام شد به طور حتم گروههای 14 مارس نیاز به همراهی و همگامی دارند و همچنین گروه 8 مارس هم علاقه به فضای سیاسی دارند که در سایه همکاری باشد اما آنچه که مقداری فضای آینده را تحت تاثیر قرار دهد نوع نگاههایی است که از گذشته در بحث مقاومت یا بحث اسرائیل یا همچنین سوریه و چیزهای دیگر که در فضای درونی جامعه لبنانی موج می زند، مطرح است.
من فکر می کنم که موضوع مقاومت یکی از دغدغه های آینده فضای سیاسی لبنان خواهد بود اما با عنایت به زیر ساخت ها یا باتوجهی که مردم و جامعه لبنان به موضوع مقاومت دارند حذف مقاومت از صحنه سیاسی لبنان به این زودی اماکن پذیر نیست و شاید بگوئیم که تحقق این موضوع نیاز به زمان بسیار زیادی دارد و نیروهای سیاسی هواخواه حزب الله لبنان هم این فضا و امکان را دارند که موضوع مقاومت از فضای لبنان رخت بر بندد لذا من فکر می کنم اگر چه موضوع مقاومت به عنوان یکی از دغدغه های آتی نیروهای سیاسی چه هواخواه و چه مخالف مطرح است اما در حال حاضر شرایط حذف مقاومت در فضای سیاسی لبنان امکان پذیر نیست .
هر چند نیروهای حزب الله و نیروهای مقاومت و همچنین کسانی که در منطقه شخصیت مستقل سیاسی دارندهر چه با هم بتوانند خودشان را حفظ کنند و استحکام داشته باشند بر همه ابعاد و اضلاع مقاومت تاثیر گذار است بویژه در بحث لبنان که پیشانی کار حزب الله به نوعی در ارتباط با دیگر گروههای مقاومت است مانند آنچه در فلسطین مشاهده می کنیم .به نظر می رسد حزب الله لبنان با توجه به این فضای سیاسی جدیدی که در حال تجربه است به طور حتم می تواند یک شرایط جدیدی را هم برای بازیگری خودش در لبنان ایجاد کند و به تبع می تواند بر گروههای مقاومت دیگر مناطق جغرافیایی مانند فلسطین تاثیر گذار باشد .
عماد نجار