نگاه متفاوت فتح و حماس به زنان فلسطینی
هر چند همواره از قدرت، نفوذ و مبارزات مردان حماس سخن گفته شده است، اما نقش زنان در پیروزی اخیر این جنبش بویژه در انتخابات پارلمانی فلسطین نباید از نظر پنهان بماند.
مریم فرحات که رژیم صهیونیستی سه فرزند وی را به شهادت رسانده است و به همین دلیل مادر شهدا نامیده می‌شود، یکی از زنانی است که مردم فلسطین وی را به عنوان نماینده خود انتخاب کرده اند.
هم اکنون حماس از این که 6 کرسی پارلمانی به زنان تعلق دارد به خود می‌بالد، زیرا این مسأله اهمیتی را که اسلام برای زن و نقش زنان در جامعه قایل است، نمایان می‌کند.
جمیله الشتنی، استاد دانشگاه اسلامی غزه و نامزد منتخب پارلمان فلسطین با تکیه بر نقش سازنده زنان در جامعه می گوید: هم اکنون زنان در کارخانه‌ها، زمین‌های کشاورزی و بخش‌های دیگر مشغول به کارند. وی می‌افزاید: ما قصد داریم با حضور گسترده خود در جامعه به جهانیان بفهمانیم که آنها هنوز به درستی اسلام و اهمیتی را که این دین برای زنان قائل است، نمی‌شناسند.
با توجه به اظهارات جمیله الشتنی می‌توان گفت حضور زنان در جامعه کنونی فلسطین با آنچه درجهان سکولار غرب می‌بینیم، کاملاً متفاوت خواهد بود. در واقع حضور زنان فلسطینی در جامعه حضوری اسلامی است: زنان حزب حماس با حفظ پوشش اسلامی و پیروی از دستورات اسلام در کنار مردان به فعالیت می‌پردازند.
بدون شک یکی از الگوهای زنان حماس و فلسطین مریم فرحات، مادر سه شهید است که دشمنی وی با رژیم صهیونیستی و مشکلات فراوانی که وی برای این رژیم به وجود آورده است، زبانزد خاص و عام می باشد . مریم فرحات گفته است ای کاش 100 پسر می‌داشت تا تمامی آنها را در راه اسلام و کشورش فدا می‌کرد. اکنون مادر شهدا که به خوبی از روش‌های مختلف مبارزه و استفاده از اسلحه آگاه می‌باشد، به عنوان یکی از اعضای مجلس قانون‌گذاری فلسطین انتخاب شده است. دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه اسلامی با بر پایی جشنی، انتخاب فرحات را گرامی داشتند. ریم النبدیس، دانشجوی دختر 20 ساله در این زمینه گفته است: او الگو و مادر همه‌ی ماست.
خانم فرحات ضمن قدردانی از زنان فلسطینی که او را الگوی خود می‌نامند اعلام کرده است فداکاری تنها در ایثار جان فرزندان خلاصه نمی‌شود و زنان باید با تمام توان خود و با ایثار مال و همه آنچه در اختیار دارند به جنگ با رژیم صهیونیستی بروند. وی گفته است زنان حتی می‌توانند با تحصیل و علم‌آموزی در جهت آزادی سرزمین خود گام بردارند.
دانشگاه اسلامی غزه که تکیه‌گاه محکمی برای حماس به شمار می‌رود به خوبی نمایانگر حضور اسلامی زنان در جامعه است. در این دانشگاه زنان با حجاب و پوشش کامل اسلامی در کلاس‌های درس حضور می‌یابند. اعضای حماس نیز با حمایت از دانشجویان این دانشگاه و ارایه کمک‌های مالی به گسترش نقش زنان در جامعه فلسطین کمک می‌کند.
صابرین البرادی، دانشجوی 21 ساله رشته شیمی می‌گوید وی با برنامه‌ریزی که حماس برای زنان انجام داده، رشد یافته است. به گفته‌ی این دانشجوی دختر، حماس در تشکیل گروه‌های مختلف اجتماعی، کلاس های قرآن و دیگر دروس برای زنان، نقش مهمی ایفا می‌کند.
اهلان شاملی در تکمیل سخنان دانشجوی قبل می‌افزاید: کلاس‌هایی که از سوی حماس برای زنان ترتیب داده می‌شوند فقط مذهبی نیستند و کلاس‌های کامپیوتر،آموزش اینترنت و دیگر علوم را نیز شامل می شوند. وی عقیده دارد قبل از اقدامات حماس زنان به هیچ عنوان از سیاست سر رشته نداشتند، اما حماس به آنها نشان داد در دنیای سیاست چه می‌گذرد و امروزه زنان فلسطینی بسیار آگاه شده‌اند.
هر چند در دو دهه اخیر بیشتر فعالیت‌های حماس از سوی مردان رهبری شده است، اما زنان نیز قاطعانه از این جنبش حمایت کرده‌اند. در واقع بررسی‌ها و نتایج انتخابات مختلف نشان می‌دهد که زنان فلسطینی بیشتر از مردان از حماس و خط‌مشی آن حمایت می‌کنند.
اگر چه نقش مردان در مبارزه با رژیم صهیونیستی بیشتر نمایان است، در عوض زنان از برنامه‌های اجتماعی حماس به طور گسترده‌ای حمایت کرده‌اند. این جنبش با کمک به بیوه‌های شهادت طلبان و افراد فقیر، تأسیس درمانگاه، کودکستان، مهدکودک و باشگاه‌های ورزشی مخصوص بانوان، حمایت زنان را جلب کرده است. به همین دلیل است که آنها در انتخابات پارلمان فلسطین حضوری گسترده داشتند و نمایندگان خود را از میان اعضای حماس انتخاب کردند.
آقای ابوسعدا، استاد دانشگاه الازهر عقیده دارد وارد کردن زنان به جامعه و شرکت دادن آنها در مسائل اجتماعی برای حماس پیروزی بزرگی به شمار می‌رود، چرا که در فلسطین حضور زنان در مسائل اجتماعی و سیاسی تقریباً بی‌سابقه بوده است.
ریم ابواثرا، مسوول امور زنان در فتح عقیده دارد برنامه‌ریزی بلند مدت حماس درباره زنان دلیل اصلی پیروزی این جنبش و شکست فتح به شمار می‌رود.
هم اکنون بهتر است به نقش زنان حماس و ارتباط آن با قوانین اسلام بپردازیم.
یغما شیخ علی، یکی از قانون گذاران فتح و رهبر یکی از گروه‌های زنان فلسطینی عقیده دارد برداشت نادرست و افراطی فتح از اسلام مانع اصلی مشارکت زنان در مسائل سیاسی و اجتماعی است و این مساله باعث می‌شود آنها همیشه در حاشیه فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی قرار بگیرند. مثلاً آنها به زنان اجازه قضاوت نمی‌دهند و با تکیه بر عقاید افراطی خود، حمایت زنان را از دست می‌دهند.
خانم شنتی، نامزد منتخب پارلمان فلسطین عقیده دارد زنان و به خصوص همسران رهبران برجسته حماس در فعالیت‌های این گروه نقش مهمی ایفا کرده‌اند و با حمایت از مردان آنها را به اهداف خود رسانده‌اند. وی می‌گوید مردان حماس قبل از هرگونه اقدامی، تصمیمات خود را به اطلاع ما می‌رسانند و ما قبل از تصویب نقشه‌ها و برنامه‌های حماس از آنها آگاهی می‌یابیم.
نقش زنان حماس تنها به امور خانوادگی و مسائل خاص زنان و کودکان خلاص نمی‌شود. مثلاً مونا منصور، همسر جمال منصور یکی از رهبران فقید حماس درباره مسائلی همانند روند صلح با رژیم صهیونیستی و غیر ممکن بودن این صلح مصاحبه های زیادی انجام داده است. وی عقیده دارد فلسطینیان باید بدون هیچ‌گونه قید و شرطی دوباره استقلال کشور خود را به دست آورند.
به این ترتیب می‌توان گفت زنان قدرت پنهان حزب حماس و عامل مهمی در پیروزی این حزب به شمار می‌روند.
منبع: ایان فیشر- مسلم نیوز