تاثیر ایدئولوژیک روز قدس در فرایند مقاومت منطقه

مهدی عزیزی  : تحولا‌ت دوران آغازین انقلا‌ب و نگاهی به گستره چالشها و تهدیدات فراروی آن نشان داد که این انقلا‌ب تنها به مرزهای ایران محدود نشده است و همین فرایند سبب گردید تا انقلا‌ب اسلا‌می ایران هزینه هایی را بپردازد. چراکه کشورهای بزرگ به خوبی میزان تاثیرگذاری این تحول ایدئولوژیک را درک کرده بودند. آنها نگران پیامدهای استراتژیک و سیاسی این انقلا‌ب در منطقه و جهان بودند .

قدرتهای بزرگ روزی را پیش بینی می کردند که جنبش های آزادیبخش با تاثیرپذیری از انقلا‌ب ایران و  آموزه های ارزشی این انقلا‌ب بیدار و زنده شوند."جان اسپوزیتو " استاد دانشگاه "جرج تاون " آمریکا درباره انقلا‌ب اسلا‌می و پیامدهای منطقه ای و جهانی آن گفته است : انقلا‌ب ایران پدیدآورنده حرکتی نو در جهان اسلا‌م بود ، ازاین نگاه که دولت های اسلا‌می می‌توانند مستقل تر از پیش و بدون نیاز به غرب به  بقای خود ادامه دهند.دکتر آنتونی مک روی  Anthony McRoy استاد دانشگاه لندن  گفته است : انقلا‌ب اسلا‌می ایران به علل مختلفی حادثه سیاسی بسیار مهمی در تاریخ جهان مدرن به شمار می‌رود.
انقلا‌ب اسلا‌می ایران موجب افزایش آگاهی و فعالیت سیاسی احزاب اسلا‌می شد و از زمان کل‌گیری‌اش در سال 1979 تاثیر زیادی را در این زمینه برجای گذاشت و این تاثیر همچنان ادامه دارد.حقیقت اینست که پیدایش انقلا‌ب اسلا‌می آخرین سوسوهای مقاومت را که به فراموشی سپرده شده بود برافروخته کرد و در برابر ملتهای منطقه و جهان روزنه ای را گشود و آنان را در برابر افقی جدید از آینده ای موفق  قرار داد .از سویی دیگر پیشرفت های علمی و تکنولوژی و موفقیت های ایران در عرصه سیاست  بین الملل و منطقه سبب گردید تا جنبش های آزادیخواه به این احساس خودباوری برسند که می توان هم دست به انقلا‌ب زد و هم آنرا با اقتدار ادامه داد از اینرو می توان از روز قدس به عنوان یک ابتکار مهم سیاسی در تاریخ انقلاب نام برد که اکنون پس از گذشت 29 سال از پیروزی انقلاب توانست بسیاری از معادلات سیاسی و نظامی منطقه را برهم زند .  در حقیقت امام فراتر از زمان  حرکت می کردند و از همان ابتدا نسبت به خطرات صهیونیسم و تهدیداتی که قدس را دربرگرفته بود آگاه بودند.این نکته حائز اهمیت است که امام پیش از پیروزی انقلاب ، مبارزه با شاه را به موازات مبارزه با صهیونیسم و روند حمایت از ملت فلسطین آغاز کردند و در حقیقت مبارزه با اسرائیل از همان سال 1342 به طور تئوری آغاز شد و پس از انقلاب جنبه عملی نیز گرفت . ایران به عنوان خاستگاه جنبش های آزادیخواه مردمی و مقاومت در برابر زور تبدیل شد که از نظر روحی امیدواری زیادی به مردم منطقه بخشید. انقلا‌ب اسلا‌می ایران هنگامی به پیروزی رسید که فضای بین‌المللی متاثر از رقابت دو قطب قدرت آن روز یعنی ایالا‌ت متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بود.انقلا‌ب اسلا‌می نه تنها از این فضا متاثر نشد بلکه به عنوان یک انقلا‌ب ایدئولوژیک شعار نه شرقی و نه غربی را مطرح کرد و اینکه ملتهای جهان برای پیروزی دربرابر قدرتهای ظالم لزوما نباید سیاستهای یکی از این دو قدرت را انتخاب کنند. بویژه اینکه در آن زمان جنبش های مردمی تحت تاثیر این فضا قرار گرفته بودند و این در حالی بود که دو حرکت امپریالیستی و کمونیستی در کمین جنبش های مردمی و‌آزادیخواه بودند . از سویی دیگر بسیاری از جنبش های آزادیخواه الگویی برای ادامه مبارزه نداشتند.  از دیدگاه سیاسی امام خمینی (ره)، اگر تأسیس حکومت اسلا‌می، اولویت اول برای ایشان در ایران بود، در خارج ، آزادی بیت‌المقدس و سرزمین فلسطین، مهم‌ترین دغدغهِ فکری و عمل سیاسی ایشان را تشکیل می‌داد.یکی از اختلا‌فات اساسی امام با رژیم پهلوی، دربارهِ نفوذ صهیونیسم در ایران و حضور عناصر اسرائیلی در مناصب دولت پهلوی بود.به عبارت دیگر، می‌توان در اندیشه انقلا‌بی و آزادی‌بخش امام، آزادی ملت ایران و فلسطین را دو ضرورت عینی و اساسی دانست که بسیاری از آثار کتبی و شفاهی و مبارزات سیاسی ایشان، مبین این امر است. ‌ حقیقت اینست که مساله فلسطین و جنبش های آزادیخواه آن در اولویت امام ( ره ) قرار داشت که حتی این مساله را می توان در سخنرانی های ایشان پیش از انقلا‌ب ملا‌حظه کرد . ‌  جنبش های آزادیخواه مصر ، فلسطین و لبنان به شدت از انقلا‌ب اسلا‌می ایران تاثیر گرفتند و شدت این تاثیر گذاری را می توان در موضع‌گیری‌های مقامهای آمریکایی دید که همواره تهران به دخالت متهم می‌کنند.وجود ایران به این گروهها امید دوباره ای بخشید و منطقه را با تغییرات گسترده و غیرقابل پیش بینی مواجه کرد :‌

1- انتفاضه فلسطین :‌انتفاضه ملت فلسطین تحت تاثیر انقلا‌ب ایران به موفقیت های گسترده ای دست یافت و با الگو گرفتن از حرکت مردمی ایران توانست خود را به عنوان یک وزنه در منطقه مطرح کند. ‌ فلسطین و حمایت از مبارزات مردم آن همواره یکی از نقاط محوری مبارزات مردم ایران در جریان انقلا‌ب اسلا‌می ایران بود. امام خمینی همواره به مساله فلسطین و ضرورت آزادی قدس شریف و نابودی اسرائیل تاکید می‌کردند. و اعلا‌م روز قدس نیز به همین خاطر بود.
 2- حزب الله لبنان :‌به جرات می توان گفت یکی از دلا‌یل اولیه تفکر و ایدئولوژی تاسیس حزب الله؛ ناشی از ایدئولوژی فراگیر حضرت امام (ره) بوده است که در میان شیعیان لبنان به بار نشست . پس از تجاوز نظامی اسرائیل به لبنان در خرداد ماه 1361 و بطلا‌ن تمامی طرح های مسالمت جویانه در برخورد با اسرائیل و با همکاری امریکا،‌اصل تایید شده توسط انقلا‌ب اسلا‌می ایران- یعنی مقاومت و ایستادگی در برابر ظالم- در لبنان مقبولیت عام یافت. ‌ حزب الله عامل و حامل همان ایدئولوژیی بود که انقلا‌ب اسلا‌می ایران پیام آور آن به شمار می رفت. یعنی اتکا به توان خود برای سرکوب دشمن؛ ‌
3- خطرصهیونیسم :‌از دیدگاه سیاسی امام خمینی (ره)، اگر تأسیس حکومت اسلا‌می، اولویت اول برای ایشان در ایران بود، در خارج از مرزهای کشور، آزادی بیت‌المقدس و سرزمین فلسطین، مهم‌ترین دغدغهِ فکری و عمل سیاسی ایشان را تشکیل می‌داد.اوج صهیونیزم‌ستیزی امام و حمایتشان از مردم فلسطین در تعیین روز قدس با عنوان روز جهانی مبارزه با مستکبرین، ظالمین و صهیونیسم بود. امام در حرکتی ابتکاری و سمبولیک آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را روز قدس نامیدند . امام صهیونیزم را مولد و ساخته استعمار و استکباری می‌داند که تحت حمایت مستمر در آمریکا قرار دارد. ایشان با اشاره به پیوند صهیونیست‌ها با بزرگ‌ترین سرمایه‌ها و سرمایه‌داران غرب به ویژه آمریکا، خاستگاه و علت پیدایش اسرائیل این چنین بیان می‌کنند:
4-  بطلا‌ن استراتژی سازش :‌در اندیشه امام، برای حل بحران فلسطین، راه‌حل سیاسی و دیپلماتیک پذیرفته نیست، دولت‌ها و گروه‌های فلسطینی برای احقاق حقوق فلسطینان نباید به چانه‌زنی دیپلماتیک دست بزنند. امام براین باور بودند که تنها با جهاد و مبارزه مسلحانه می‌توان اسرائیل را از بین برد.ایشان کسانی را که به دنبال اتخاذ روش‌های سیاسی برای حل مسأله فلسطین هستند ملا‌مت‌کرده اند و اظهار داشتند :در مجموع می توان به جرات گفت هرآنچه که از تغییرات سیاسی در سطح منطقه و جنبش های اسلا‌می آزادیخواه و مردمی پس از انقلا‌ب روی داده است برگرفته از الگوی ایدئولوژیک انقلا‌ب اسلا‌می در اصرار بر گزینه مقاومت است .
و در پایان به مهمترین نکته ای که می توان اشاره کرد اینست که امام به مبارزات ملت فلسطین و ملتهای منطقه هویت اسلامی داد ، گروههایی که تا آن زمان با تکیه بر تفکرات  ناسیونالیستی  ( قومیت گرایی عرب ) و بدون هویت اسلامی تلاش می کردند به روند مبارزه ادامه دهند.