امام(ره) و ناکامی اندیشه ملی گرایی -سکولاریسم عربی

مردم فلسطین که سالها طعم تلخ مشکلات و ناگواری های اشغال را تحمل کرده بودند و ناامیدی  از تلاش های ناسیونالیسم سکولار عربی ، تمامی وجود آنها را فراگرفته بود ، با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سالهای پایانی دهه 1970 م. جان تازه ای گرفتند.
 پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران ثابت کرد که اسلام قادر است یک ملتی را به حرکت در آورد و رژیمی را که تمام قدرت های شیطانی شرق و غرب حامی او بودند، بر اندازد و نظام جدیدی را مبتنی بر احکام اسلام و قرآن و رأی مردم تأسیس نماید.
ظهور شخصیت امام خمینی بر روشنفکران فلسطینی مؤثر واقع شد و سبب گردید که آنها در جستجوی راههایی برای به کاربردن اندیشه های  امام خمینی در فلسطین برآیند، به این ترتیب پس از دهه های 50،60 و 70 م. که اسلام از صحنة فلسطین خارج شده بود ، بار دیگر فلسطین به مرکزیت نهضت بیداری اسلامی معاصر منتقل شد و با این پشتوانه جدید به مقابله با پدیدة اسرائیل رفت و از این به بعد اصول جهاد، شهادت و فداکاری در راه هدف به عنوان اصول راهبرد فلسطینی ها مطرح شد.
شیخ اسعد تمیمی، یکی از رهبران فلسطین، نیز درباره تأثیر معنوی اسلامی در جهان اسلام به ویژه فلسطین می گوید: «تا زمان انقلاب ایران، اسلام از عرصة نبرد غایب بود، حتی در عرصة واژگان. به عنوان مثال به جای جهاد از کلماتی همچون "مبارزه "  استفاده می شد ... انقلاب ایران، واقعیت قدیمی، اسلام و راه حل جهاد... را به سرزمین فلسطین وارد کرد.»
سخنگوی جهاد اسلامی فلسطین نیز در سخنانی در ملاقات با حضرت امام خمینی در آذر ماه 1367 اظهار داشت: «انتفاضة اسلامی و مبارکی که در حال حاضر میهن اسلامی فلسطین شاهد و ناظر آن است، بارقه ای از نور و بازتابی از پیروزی های بزرگ انقلاب شماست. انقلابی که بزرگترین تحول را در عصر ما بوجود آورد ... با ظهور انقلاب شما، ملت مسلمان و بزرگ ما فهمید که راهش راه جهاد و مبارزه است. ... پیروزی انقلاب اسلامی شما اولین گام در پایان دادن به کبریایی بنی اسرائیل در جهان است.»
شیخ عبد الله شامی از چهره های برجسته فلسطین در این زمینه می گوید: «پیروزی انقلاب اسلامی در ایران اثر عظیمی بر انقلاب فلسطین و بر مردم فلسطین داشت. پس از آن مردم فلسطین دریافتند که برای آزادی فلسطین به قرآن و تفنگ نیاز دارند. این مسئله در حرکت جهاد اسلامی کاملاً تحقق یافت که بذر چنین اندیشه ای را در عرصة فلسطین افشاند.
» فتحی ابراهیم، سخنگوی جهاد اسلام فلسطین  می گوید: فعالیت های ملی غیر اسلامی دچار شکست شده  و متوقف گردیده است. اینک حرکتی متأثر از انقلاب اسلامی ایران شروع شده است. انتفاضه از مساجد بر می خیزد و شعارهای آن اسلامی است. ... با پیروزی انقلاب ایران، دریافتیم که آمریکا و اسرائیل نیز شکست پذیرند.»
با توجه به این اظهار نظرها می توان گفت انتفاضة فلسطین به ویژه انتفاضة دوم (انتفاضة الأقصی) از بعد توجه به شعارها و ارزشهای اسلامی به شدّت متأثر از انقلاب اسلامی و اندیشه های امام خمینی می باشد و با افزایش روحیة اسلام گرایی مردم و حرکتهای اسلامی در فلسطین تعداد مساجد هم در سرزمین های اشغالی رو به فزونی می گذارد، که این حاکی از گسترش روحیة اسلامی خواهی جامعه است، بویژه آنکه افزایش مساجد، با افزایش فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همراه است و مساجد محل بحث و گفتگوی مسائل سیاسی روز، و تظاهرات علیه اشغالگران شده است و مانند انقلاب اسلامی، مساجد و روحانیون پایگاه اصلی مبارزه و فعالیتهای سیاسی اجتماعی را تشکیل می دهند. حضور گستردة جوانان در انتفاضه یکی دیگر از وجوه اشتراک آن با انقلاب اسلامی می باشد. روزنامه صهیونیستی جروزالم پست می نویسد: «قیام غزه از اساس به وسیله بنیاد گرایان اسلامی (اصول گرایان اسلامی) که از امام خمینی الهام گرفته اند سازمان دهی شده است، هر چند اکثریت فلسطینی ها اهل سنت هستند. اما نیروهای اسرائیلی با جوانانی روبرو هستند که از هیچ چیز نمی ترسند و با فریادهای الله اکبر جلو می روند. در مورد تأثیرات انقلاب اسلامی بر تحولات فلسطین می توان به تشکیل گروه جهاد اسلامی اشاره کرد.
به فاصلة کمی از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، جهاد اسلامی توسط گروهی از انقلابیون فلسطینی تحت تأثیر اندیشه امام خمینی و پیروزی انقلاب اسلامی، بنیان نهاده شد. از جمله بنیان گذاران این سازمان دکتر فتحی عبدالعزیز شقاقی و شیخ عبدالعزیز عوده (استاد علوم اسلامی دانشگاه اسلامی غزه) بوده اند. بعد از تأسیس، رهبری و هدایت این گروه به عهده فتحی شقاقی بود. مؤسسان جهاد اسلامی برنامه ای ایدئولوژیک تازه ای پیشنهاد کرده بودند، به عقیده آنها اتحاد جهان اسلام، پیش نیاز آزادی فلسطین نبود بلکه بر عکس، آزادی فلسطین به دست نهضت های اسلامی، کلید اتحاد جهان عرب و اسلام بود. رهبران جهاد اسلامی احترام فراوانی برای انقلاب اسلامی ایران قائل بودند، که در آن زمان در جهان عرب و نهضت های اسلامی سنی مذهب بی سابقه بود. آنها انقلاب ایران را الگویی برای جهان عرب معرفی کردند و اصول رهبری ولایت فقیه را هم، اگر چه اصول شیعی مذهب ها بود، پذیرفتند. دکتر فتحی شقاقی در مارس 1979 در تحسین امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی ایران، کتابی به نام «خمینی، راه حل و جایگزین اسلامی» نوشت. کتابی که مقامات مصری آن را تحریم و نویسنده اش را سه ماه بازداشت کردند. شیخ عبدالعزیز عوده در اظهار نظری پیرامون انقلاب اسلامی می گوید: «انقلاب خمینی مهم ترین و جدید ترین تلاش در بیدار سازی اسلامی برای اتحاد ملت های مسلمان بود. ... ایران تنها کشوری بود که واقعاً بر روی مسئله فلسطین متمرکز شد.»

تمام/م/ 24