روابط ترکیه و اسراییل(2)

دکتر ایمن ابوناهیه
ترکیه اولین کشور اسلامی است که رژیم اسراییل را در مارس 1949 به رسمیت شناخت و با او در سال 1950 م روابط دیپلماتیک برقرار کرد. دو طرف با استفاده از این روابط توافقنامه های متعددی را در دهه 80 و 90 قرن بیستم منعقد کردند که منجر به توسعه روابط نظامی، امنیتی، اقتصادی و سیاسی بین دو طرف شد. به موجب این توافقنامه ها طرفین اقدام به توسعه روابطشان در حوزه خاورمیانه به عنوان دو هم پیمان راهبردی ایالات متحده آمریکا در منطقه کردند. توافقنامه نظامی ترکیه و اسراییل که در سال 1996 م منعقد شد به یک پیمان نظامی دارای مخاطرات متعدد علیه دولت های خاورمیانه بویژه سوریه تبدیل شد.
این توافقنامه به جنگنده های اسراییلی اجازه می داد از حریم هوایی ترکیه و پایگاههای این کشور استفاده کنند. این توافقنامه که از هر حیث در خاورمیانه بی سابقه بود به رژیم اسراییل این امکان را می داد که دارای یک توان عظیم شناسایی و جمع آوری اطلاعات در حریم هوایی منطقه شود. مانورهایی هم که در سال 1998 م در 100 کیلومتری سواحل سوریه تحت نام " اعتماد به نفس" میان آمریکا، ترکیه و رژیم اسراییل برگزار شد نتیجه همین توافقات نظامی بود.
در سایه توافقنامه های نظامی و امنیتی بین طرفین ، دستیابی به 16 توافقنامه جدیدی در حوزه همکاریهای نظامی ممکن شد که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد: توافق بر سر تولید موشکهای میان برد 500 کیلومتری دارای قدرت رهگیری اهداف متنوع، خرید تانکهای اسراییلی از نوع مرکاوای 3 برای جایگزینی تانکهای ترکیه ای ام 60 توسط آنکارا ( تعداد تانکهای مورد نظر در این قرار داد 800 دستگاه به ارزش 5/4 میلیون دلار بود) امضای موافقتنامه ای به ارزش 600 میلیون دلار برای مدرنیزاسیون 54 فروند جنگنده ترکیه از نوع فانتوم اف 4 در اسراییل، توافقنامه تولید مشترک موشکهای " اور- بوبای- 11 " که بر روی جنگنده های اف 16 و اف 4 نصب می شود.
همچنین ترکیه 200 فروند موشک از نوع " بوبای 1 را در سال 1997 از رژیم اسراییل خریداری کرد. از ناحیه امنیتی و استخباراتی و همچنین تبادل اطلاعات این رژیم اسراییل بود که بیشترین سود را می برد. چه اینکه توانست مراکز استخباراتی مشترکی را با طرف ترکیه ای در جنوب شرق ترکیه و همچنین شمال عراق ایجاد نماید. ازر ان جمله می توان به نام مرکزمشترکی با آمریکا تحت عنوان " یگان 200" اشاره کرد که ماموریت داشت اطلاعاتی را از کشورهای مجاور ترکیه یعنی سوریه ، عراق و ایران جمع آوری کند. این مرکز مجهز به تجهیزات ویژه جاسوسی الکترونیکی بود. ترکیه در مقابل تجهیز ارتشش در نزدیکی مرز شمال عراق به یک سری سیستمهای رصد و شبکه راداری پیش رفته این مرکز را در اختیار آمریکا و اسراییل قرار داد.
به رغم این اما روابط بین طرفین خصوصا در حوزه سیاسی در مقاطعی شاهد فراز و فرودهایی هم بود از جمله در سال 1956 م در پی حمله اسراییل به مصر و یا در سال 1967 در پی اعلام قدس به عنوان پایتخت ابدی اسراییل. در سالهای اخیر و در نتیجه تحولاتی که منطقه شاهد آن بوده روابط بین دو طرف هم شاهد تغییراتی بوده است . این تحولات عبارتند از آغاز انتفاضه دوم فلسطینی ها در سال 2000 م ، حوادث 11 سپتامبر و پیامدهای آن که منجر به حمله به افغانستان شد، اشغال عراق در سال 2003 م ، پیروزی حزب عدالت و توسعه در سال 2002 م ، بروز تلاقی مصالح ترکیه و اعراب در نتیجه اشغال عراق توسط آمریکا که دارای نتایج امنیتی و اقتصادی بود که به مصالح ترکها و اعراب به شکل مستقیم زیان وارد می کرد، نفوذ نظامی و استخباراتی اسراییل در کردستان عراق که در نتیجه ان در حال حاضر این امنیت ملی ترکیه است که متحمل زیان سنگینی می شود.
لیکن آنچه در روابط میان آنکارا و (تل آویو) از پیشرفت های جدید در حوزه نظامی دیده شد که دائما و غالبا در نقطه شروع است و در طول زمانهای گذشته به سبب منافع طرفین هم گاهی به هم نزدیک می شوند و گاهی دور قطعا بشارت جدیدی در مورد تعمیق روابط میان انها نیست و نخواهد بود. به این معنی که دو طرف مادامی که رژیم اسراییل نمی خواهد ارزش و وزن ترکیه را در منطقه بپذیرد و اسراییل همواره علیه ترکیه و شهروندان آن مرتکب جنایت می شود هرگز قادر نخواهند بود به دوران طلایی روابط سابق خود برگردند.
روزنامه فلسطین چاپ غزه
ترجمه: مهدی شکیبایی
برای دریافت فایل قسمت اول این مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید: http://www.qodsna.com/NewsPage.aspx?newsid=33426