غرب آسیا چهره عوض می‌کند
هارش پانت، استاد دانشگاه کینگ لندن (منبع: وب‌سایت eurasiareview):
سلطه آمریکا در منطقه غرب آسیا* در هاله ای ابهام است. سه سال بعد از آغاز نبرد در سوریه، آمریکا، روسیه و سازمان ملل هنوز دارند تقلا می‌کنند که طرفین درگیری را تا سال میلادی به پایان نرسیده است در ژنو پای میز مذاکره بیاورند. اما گروه سیاسی مخالفان و نیروهای مسلح آن برای شرکت در این مذاکرات پیش‌شرط گذاشته‌اند.
برخی دستاوردهای دولت سوریه در مناطق اطراف دمشق در کنار فشار روزافزون بر شورشیان در شمال سوریه موجب پیچیده‌شدن تلاش‌های غرب برای ترغیب مخالفان به حضور در گفتگوهای صلح شده است. اوباما هیچ سیاست مشخصی برای جنگ سوریه نداشته است و این مساله از مواضع بی‌ثبات وی مشهود است. وی بیش از دو سال تاکید می‌کرد بشار اسد باید برود، اما اقدام چندانی برای نیل به این مقصود نکرد.
اکنون القاعده در سوریه جا خوش کرده است و خشونت سوریه به کشورهای همسایه مانند لبنان و عراق کشیده شده است، ضمن آنکه اسراییل، ترکیه و اردن نیز در معرض خطر هستند. رییس جمهور آمریکا در سیاست‌های خود شکست خورده است.
باراک اوباما اعلام می‌کند تصمیم دارد در جنگ سرنوشت‌ساز غرب آسیا دخالت کند اما بعد حداقل اقدامات ممکن را انجام میدهد که بسیاری از آنها هم شکست می‌خورند. اوباما تصمیم گرفته بود با موشک‌های آمریکایی سوریه را هدف بگیرد اما بعد تصمیم گرفت برای گرفتن تاییدیه حمله به سوریه به کنگره برود و وقتی فهمید کنگره این اجازه را نمی‌دهد، در تصمیم خود تجدیدنظر کرد.
در همین وقت بود که همان دولتی که می‌خواست به آن حمله کند جلیقه نجاتی برای سیاست‌های اوباما انداخت، به این ترتیب که با برنامه روسیه برای امحای تسلیحات شیمیایی خود موافقت کرد. اکنون در نتیجه سیاست اوباما در سوریه، موضع آمریکا به عنوان قدرت برتر منطقه را سایر بازیگران منطقه‌ای تهدید می‌کنند. عربستان می‌ترسد توافق مربوط به نابودی تسلحیات سوریه موجب شود دولت سوریه موازنه قوا را در منطقه به نفع خود رقم زند.
رفتارهای آشتی جویانه آمریکا با ایران نیز روی دیگر تغییرات منطقه‌ای است و موجب نگرانی کشورهای عرب شده است. ترکیه نیز با توجه به ضعف موضع منطقه‌آی آمریکا قرارداد ساخت سامانه دفاع موشکی به ارزش 4 میلیارد دلار با یک شرکت چینی امضا کرده است که هم‌اکنون تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد.
هرچند ترکیه گفته است ممکن است از این قرارداد دست بکشد، اما نفس امضای آن نشان میدهد واقعیت در غرب آسیا دارد تغییر می‌کند و قدرت‌های نوینی نظیر روسیه و چین دارند ظهور می‌کنند. تغییر موازنه منطقه‌ای در غرب آسیا با خروج نیروهای آمریکا از عراق و سقوط برخی از متحدان اصلی این کشور در طغیان‌های بهار عربی (قدسنا: بیداری اسلامی) شدت گرفته است.
هم‌زمان، روسیه حضور منطقه‌ای خود را که تاکنون محدود بود گسترش داده و استوار و محکم در کنار سوریه، تنها متحد مهم عرب خود در منطقه ایستاده است. موافقت‌نامه خلع تسلیحات شیمیایی سوریه دستاورد مهمی برای روسیه بود. مسکو همچنین تلاش می‌کند با دولت‌های عراق و مصر نیز رابطه خود را گسترش دهد و دوستان جدیدی در منطقه بیابد.
کشورهای عرب به شدت نسبت به انگیزه مسکو از این اقدامات بدبین هستند. آنها بر این باورند مانور سیاسی مسکو در واقع با هدف نفوذ در منطقه به قیمت از دست رفتن نفوذ آمریکاست. منافع آمریکا در غرب آسیا دارد کاهش می‌یابد و این در حالی است که عدم اطمینان اقتصادی و سیاسی در داخل این کشور این مساله را عمیق‌تر و عمیق‌تر می‌کند. این تحولات دارد نظم منطقه‌ای را در غرب آسیا به هم می‌ریزد.
*قدسنا: نویسنده دقیقا همین اصطلاح را به جای "خاورمیانه" به کار برده و در متن خود تکرار کرده است.