بیم و امیدهای کنفرانس بازسازی غزه در قاهره

خبرگزاری قدس (قدسنا)؛ گروه تحلیل و تفسیر

اولین کنفرانس بین المللی برای بازسازی غزه امروز( یکشنبه 20 مهرماه ) در قاهره پایتخت مصر با حضور نمایندگان سیاسی 30 کشور (عمدتا در سطح وزرای امور خارجه ) و 20 سازمان بین المللی و منطقه ای برگزار می شود و ریاست آن را به طور مشترک سازمان ملل ، مصر (به نمایندگی از اتحادیه عرب ) و نروژ (به نمایندگی از اتحادیه اروپا) بر عهده خواهند داشت .

تردیدی در اهمیت و ضرورت برگزاری این کنفرانس و یا هرکنفرانس و نشست منطقه ای و بین المللی مشابه با توجه به گستره خرابی های ناشی از حملات هوایی  و زمینی (بخصوص توپخانه ای) رژیم صهیونیستی نیست و این ضرورت با نزدیک شدن به فصل سرما و بی خانمان های جنگ که به بیش از نیم میلیون نفر می رسند (بیش از یک سوم ساکنان غزه ) بیشتر حس می شودو حتی انتظار می رفت این کنفرانس پیش ازاینها برگزار می شد اما آنچه در این میان تردید آمیز و سوال برانگیز است اهداف  و اغراض سیاسی است که به نحوی با اهداف انسانی و اعلامی این کنفرانس عجین شده و در پشت آن پنهان شده است . 

تقریبا می توان گفت هر یک از بازیگران دخیل در کنفرانس بین المللی غزه اهداف خاص خودر از از برگزاری این کنفرانس پیگیری می کنند .

مصر در تلاش است از پوشش این کنفرانس برای مشروعیت دادن به نظام ریاست جمهوری عبد الفتاح السیسی استفاده کند که هنوزهم از سوی برخی از حامیان دولت مرسی و جنبش اخوان المسلمین  بخصوص ترکیه به چالش کشیده می شود. به همین دلیل مصر برخلاف کنفرانس های  مشابه پیشین که معمولا در شهر ساحلی شرم الشیخ برگزار می شد، میزبانی این کنفرانس را در قاهره پایتخت سیاسی مصر برعهده گرفته است .

به همین ترتیب سازمان ملل ،آمریکا و اتحادیه اروپا نیز اهداف خاص خود را در کنفرانس بازسازی غزه دنبال می کنند که وجه مشترک آنها استفاده ابزاری از این کنفرانس در جهت احیای مذاکرات سازش میان تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی از یکسو و بردن تدریجی حماس زیر چتر این تشکیلات از دیگر سو است .این محافل تشکیل روند آشتی ملی فتح و حماس و تشکیل دولت وحدت ملی میان آنها را نیز از این منظر پیگیری می کنند . این بدین مفهوم است که این کشورها رویکرد ابزاری به کمک های احتمالی خود به بازسازی غزه دارند و در تلاشند به واسطه این کمک ها اهداف سیاسی خود را به پیش ببرند. براین اساس این کشورها تا زمانی به وعده های خود عمل خواهند کرد که مطمئن شوند روند تحولات در مسیر دلخواه آنها پیش می رود. ازاینرو این کشورها به اغلب وعده هایی که برای بازسازی غزه بعد از جنگ 22 روزه پذیرفته بودند عمل نکردند و اجرای آن را به شروطی چون بازگشت فتح و تشکیلات خودگردان به غزه و خلع سلاح مقاومت مشروط کردند .

هر چند برخی از این شروط از جمله خلع سلاح مقاومت کماکان به صورت خزنده و اعلام نشده دنبال می شود اما در مجموع زمینه های  منتهی به کنفرانس قاهره در مقایسه با کنفرانس های مشابه  گذشته تا حدود زیادی متحول شده است که ضریب موفقیت آن را افزایش داده است .از جمله اینکه در نشست های گذشته مربوط به باز سازی غزه ، فتح و تشکیلات خودگردان خود به یکی از موانع ارسال کمک های خارجی برای بازسازی غزه تبدیل می شد و از اینکه این کمک ها به تقویت حماس منجر شود نگران بود اما اکنون که با حماس دولت وحدت ملی تشکیل داده است ، به نظر نمی رسد نگرانی خاصی از این بابت داشته باشد و حتی ارائه کمک به بازسازی غزه نوعی کمک به این تشکیلات و دولت وفاق ملی هم محسوب می شود چرا که بازسازی غزه و پرداخت حقوق کارمندان و نیروهای حماس از مسئولیت های این دولت محسوب می شود و ارائه کمک های خارجی از بار مسئولیت ها و هزینه های آن می کاهد. برهمین اساس رامی الحمد الله نخست وزیر دولت وحدت ملی روز پنج شنبه یعنی سه روز قبل از گشایش کنفرانس قاهره در راس یک هیات سیاسی و اقتصادی بلندپایه وارد غزه شد تا ضمن دیدار و گفتگو و هماهنگی مواضع با مسئولان حماس از نزدیک نیز خسارات های جنگ غزه را بر آورد کند .

از مقایسه سخنان رامی الحمد الله به عنوان نخست وزیر دولت وحدت ملی (و همچنین نماینده فتح و تشکیلات خودگردان )با سخنان اسماعیل هنیه معاون خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس چنین بر می آید که دیدگاههای سیاسی دو جنبش حماس و فتح در مقایسه با سال های گذشته تا حدود زیادی به یکدیگر نزدیک شده است که این از نوعی تفاهم استراتژیک بین دو طرف حکایت دارد. هر چند بین خواسته ها و انتظارات آنها از یکدیگر تفاوت ها و شکاف هایی نیز وجود دارد که نیاز به مدیریت دارد. بر این اساس می توان از آشتی فتح و حماس و تشکیل دولت وحدت ملی میان این دو جنبش به عنوان یکی دیگر از شاخص های موفقیت نسبی کنفرانس باز سازی غزه در قاهره در مقایسه با کنفرانس های مشابه گذشته ارزیابی کرد .اما در مجموع کنفرانس قاهره توامان با بیم و امید همراه است و اگر چه از بعد تحولات داخلی فلسطین بخصوص روند آشتی فتح و حماس و توافق استراتژیک دو طرف درباره بحران فلسطین امیدوار کننده است اما از برخی جهات دیگر بخصوص نگاه سیاسی و استفاده ابزاری طرف های غربی به کنفرانس باز سازی غزه با نگرانی های همراه است وچه بسا امکان دارد همین نگاه ها تداوم دولت وحدت ملی را به خطر بیندازد

احمد کاظم زاده تحلیل گر خاورمیانه