تحولات فلسطین در سال 93

*دکتر محمد ایرانی : در طول سال گذشته تحولات مهمی در دو حوزه میدانی و سیاسی در صحنه فلسطین بوقوع پیوست که به اختصار بدان اشاره می شود :

در حوزه عملیات میدانی و اقدامات مربوط به رویارویی مقاومت با رژیم صهیونیستی، نوار غزه یکی از دشوارترین دوران مقاومت خود را در برابر جنگ افروزی و تجاوز نظامیان رژیم صهیونیستی آزمود و البته علیرغم خسارت های سنگین و شهدای بیشمار، سربلند و پیروزمندانه از آن خارج شد هرچند تبعات زیان بار آن هم چنان ادامه دارد. حماسه ای که تحت عنوان جنگ 51 روزه نامیده شد. نظامیان رژیم صهیونیستی از تاریخ 18 تیرماه مصادف با 11 رمضان نوار غزه را بیش از 50روز از زمین و هوا مورد هجوم قرار دادند. ماحصل این حمله ددمنشانه صهیونیست ها 2150 شهید (که 578تن آن ها کودک و 261 نفر زن بودند)، 11هزار مجروح و تخریب اغلب زیر ساخت های مهم غزه از طرف فلسطینی و بیش از 200 کشته نظامی از طرف اسرائیلی بود. مهم ترین دستاورد برای مقاومت فلسطینی، اثبات آسیب پذیری قدرت بازدارندگی نظامی رژیم اشغالگر است. جایی که این رژیم با نصب سامانه دفاعی گنبد آهنین و موشک های زمین به هوای پاتریوت، تنها موفق گردید 558 موشک از مجموع 3245 موشک پرتاب شده مقاومت را منهدم کند. همین ناکارآمدی موجب شد کنگره آمریکا 220میلیارد دلار برای تقویت این سامانه اختصاص دهد. اسرائیلی ها البته در ظاهر برای اعاده اعتبار از دست رفته خود پس از ربوده شدن سه جوان یهودی شهرک نشین در اطراف الخلیل که معتقد بودند کار حماس است و به منظور انتقام از حکومت غزه دست به این اقدام خونین زدند اما اهداف واقعی آنان که بعدا اعلام داشتند ورود مستقیم و اشغال نوارغزه به منظور از بین بردن مراکز پرتاب موشک ، خلع سلاح مقاومت، ونهایتا ترور رهبران جهادی و سیاسی در طول نوار غزه و تحمیل شرایط جدید پس از پیروزی بوده است. صهیونیست ها به هیچیک از اهداف خود نرسیدند و در مقابل این مقاومت بود که موفق شد جنگ را با پرتاب موشک های جدید131R به عمق سرزمین های اشغالی گسترش دهد، فرودگاه بن گوریون را تعطیل و قدرت نظامی و موشکی خود را حفظ کند. علاوه بر آن رهبران جهادی و سیاسی مقاومت حفظ شدند و البته موضوع فلسطین پس از مدت ها مجددا در صدر قضایای منطقه قرار گرفت.   متاسفانه جهان عرب در اين آزمون نتيجه خوبي ارائه نداد. قطعا از دولت مصر كه تنها پنجره غزه به دنياي پيرامون است انتظارات بيشتري براي حمايت از مردم عرب زبان غزه وجود داشته ودارد. تعهدات بين المللي مصر در قبال قدرت هاي غربي و رژيم اسراييل از يك سو و اختلاف هاي رهبران جديد مصر با حماس و اصولابا جريان اخوان المسلمين از سوي ديگر، مانع نقش آفريني مثبت اين كشور است كه البته توجيهی ناجوانمردانه و غيراخلاقي در برابر تحولات فلسطین و غزه است.
    بقيه اعراب نيز در اين كنسرت خونين با همين سمفوني هماهنگ نواختند و هنوز هم مي نوازند و هركدام مصالح سياسي خود را بر سرنوشت مردم فلسطيني عرب تبار در غزه ترجيح مي دهند. از همين زاويه است كه مقاومت فلسطيني از حمايت هاي اعراب مايوس شده و در نهايت به اين جمع بندي رسيده كه براي احقاق حقوق خود بايد برخود تكيه كند و گرفتار بازي هاي مصلحت آميز سياسي نشود.

در حوزه سیاسی، مهم ترین تحول در صحنه فلسطین طی سال گذشته  تلاش برای عضویت کامل در سازمان ملل متحد است. 22 کشورعربی به در خواست محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در تاریخ 10 دی ماه برابر با 31 دسامبر2014 پیش نویس قطعنامه ای را برای پذیرش عضویت کامل دولت فلسطین در سازمان ملل تحت عنوان " برسمیت شناختن دولت مستقل فلسطینی – پایان اشغال " به شورای امنیت ارائه دادند. البته از قبل نتیجه آرای شورا مشخص بود چرا که آمریکائی ها بنا به در خواست نتانیاهو وچند دور مذاکره اعلام کرده بودند که این قطعنامه را وتو خواهند کرد . عملا هم این اتفاق افتاد و با رأی منفی آمریکا و استرالیا در مقابل 8 رأی موافق و 5 ممتنع به تصویب نرسید. محمود عباس نیزنسبت به رأی عدم تصویب یا وتوی این طرح اطمینان داشته وصرفاًً این اقدام را برای ثبت در سازمان ملل و کارنامه خود انجام داد.

ناگفته نماند که فلسطین به عنوان عضو ناظر سازمان ملل بدون حق رأی، در 29 نوامبر 2012 از سوی مجمع عمومی با 138 رأی موافق، 9 رأی مخالف و41 ممتنع پذیرفته شده بود اما عضویت کامل نیاز به رأی مثبت حداقل 9 عضو شورای امنیت بدون اعمال وتوی قدرت هاست. از منظر تاریخی، بحث شناسایی و برسمیت شناختن دولت فلسطینی از همان فردای تصویب قطعنامه 181 موسوم به تقسیم فلسطین که مبنای تأسیس کیان صهیونیستی شد مطرح بوده و سپس با عنوان پیگیری "طرح دو دولت"  همواره از سوی جریانات سازشکار داخل فلسطین و دولت های اروپایی حمایت شده است. تلاش اخیر محمود عباس برای عضویت کامل در واقع پیگیری همان طرح دو دولت است اما تندروهای اسرائیل با اهداف بلند مدت و تدریجی برای انضمام قدس شرقی و کامل کرانه غربی به دیگر مناطق اشغالی، از قبول طرح دو دولت سر باز می زنند. واکنش محمود عباس به این مخالفت، طرح عضویت در 19 کنوانسیون و نهاد بین المللی بویژه عضویت در دیوان بین المللی کیفری به منزله تهدید اسرائیل است تا از این راه موضوع جنایات جنگی صهیونیست ها را دنبال کند. البته اسرائیل و آمریکا این اقدام عباس را بر نتابیده و در صورت اصرار ابو مازن، تهدید به قطع کمک های مالی خود از تشکیلات خود گردان کرده اند.

 واقعیت این است که عباس در ضعیف ترین وضعیت خود قرار دارد. در شرایطی که خوشبینانه 46 درصد خاک کرانه عملاً در اختیار رژیم اشغالگر است وحتی اختیارات خودگردان برای اداره جزیره های جدا شده فلسطینی در داخل کرانه نیز در حد صفر است و رئیس خودگردان حتی حق تردد یا خروج از رام الله را بدون اذن صهیونیست ها ندارد به نظر می رسد خود محمود عباس بهتر از هر فرد دیگری می داند که از سرزمین فلسطینی تحت حاکمیت خودگردان چیزی باقی نمانده که بخواهد در شورای امنیت برسمیت شناخته شود.

*استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل خاورمیانه