بیم و امیدهای قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل

خبرگزاری قدس؛ گروه تحلیل و تفسیر

شورای حقوق بشر سازمان ملل بر اساس گزارش کمیته حقیقت یاب این شورا قطعنامه ای را در خصوص جنایات جنگ غزه سال 2014 به تصویب رساند . این گزارش و قطعنامه با در نظر گرفتن همه جوانب آن توامان با بیم و امیدهای همراه است. این گزارش و قطعنامه از این جهت امیدوار کننده است که بعد از دهه ها سرانجام جنایات این رژیم از حاشیه به متن آمده و در سیبل توجه جامعه جهانی و متولیان امور قرار گرفته است .همچنین کشورهای اروپایی با رای مثبت به این قطعنامه نشان داده اند که بیش از این نمی توانند خود را در جنایات این رژیم شریک کنند و هزینه های حمایت از آن را بپردازند .

اما در مقابل گزارش کمیته حقیقت یاب شورای حقوق بشر سازمان ملل و قطعنامه مصوب این شورا از برخی جهات ناامید کننده و  نگران کننده است . از جمله اینکه در این  گزارش و قطعنامه مهاجم و مدافع به یک دید نگریسته شدند و در نتیجه  حماس نیز به علت پرتاب موشک به فلسطین اشغالی به ارتکاب جنایت جنگی محکوم شد و می تواند تحت پیگرد قضایی قرار گیرد. حال آنکه حملات موشکی حماس و دیگر گروههای مقاومت در جریان جنگ 50 روزه غزه کاملا ماهیت تدافعی داشت و در پاسخ به حملات هوایی گسترده و به منظور ایجاد بازدارندگی در برابر این حملات صورت می گرفت و اگر آنها از این توان تدافعی استفاده نمی کردند هیچ تضمینی وجود نداشت که رژیم صهیونیستی به حملات خود پایان دهد و چه بسا به اشغال مجدد نوار غزه نیز دست می زد . هر چند کمیته هیات حقیقت یاب شورای حقوق بشر سازمان ملل به علت ممانعت رژیم صهیونیستی موفق به بازدید از مناطق جنگی در غزه و یا از آثار حملات موشکی حماس در فلسطین اشغالی نشد اما از آمار تلفات و حجم ویرانی ها و خسارات وارد کاملا مشخص بود  آثار و پیامدهای حملات دو طرف به هیچ وجه برابری نمی کند و میزان تلفات انسانی و خسارات ناشی از حملات هوایی رژیم صهیونیستی هزاران بار بیشتر از آثار حملات موشکی حماس به اسرائیل بوده است و این حملات بیشتر آثار روانی و غیرمستقیم به همراه داشته است . البته در عرصه نظامی و عملیات میدانی تعداد تلفات نیروهای نظامی ارتش اسرائیل بیشتر از  نیروهای عملیاتی حماس بوده است و با توجه به اینکه حماس این تلفات را در هنگام تهاجم نیروهای ارتش صهیونیستی و پیشروی آنها به سمت نوار غزه وارد کرده بود لذا کاملا با اصول و قواعد جنگ مطابقت داشت و هیچ مسئولیت حقوقی را متوجه حماس و دیگر گروههای فلسطینی نمی کرد اما درست برعکس از آنجا که حملات رژیم صهیونیستی تماما به اهداف غیر نظامی آنهم در  منطقه ای که از دید حقوق بین الملل و قطعنامه های سازمان ملل جزء اراضی اشغالی محسوب می شود و خروج یکجانبه این رژیم خللی در ماهیت آن ایجاد نمی کند ، لذا  این حملات طبق اصول و قوانین بین الملل از جمله کنوانسیون چهارم ژنو و اساسنامه دیوان کیفری بین المللی جنایات جنگی محسوب می شوند و از این دید، محکومیت رژیم صهیونیستی چندان غیرمنتظره نبوده اما از این جهت تازگی دارد که پیش از این، این جنایات تحت پیگرد قضایی قرار نمی گرفت و بعد از مدتی فراموش می شد .به عبارت روشنتر آنچه که موجب شده جنایات این رژیم اینبار پیگیری شود بیشتر نیازهای سیاسی کشورهای غربی است که برای وادار کردن این رژیم به اجرای طرح تشکیل دو دولت به یکسری اهرم فشارهای جدید نیاز پیدا کرده اند و از این طریق می خواهند از گزارش  و قطعنامه شورای حقوق بشر به عنوان اهرم فشار علیه این رژیم استفاده کنند .در واقع همین نگاه ابزاری به این گزارش و قطعنامه از بیم های موجود در این زمینه است. از طرف دیگر برخورد همسان با حماس در گزارش و قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل از این جهت نگران کننده است که این گزارش و قطعنامه به محملی برای سلب حق مقاومت از حماس و دیگر گروههای مقاومت تبدیل شود و در عین حال  در تعاملات داخلی فلسطینی ها موازنه قدرت را به نفع فتح تغییر دهد.

 از این دید احتمال اینکه این گزارش و قطعنامه مورد سوءاستفاده تشکیلات خود گردان علیه حماس قرار گیرد، زیاد است و برهمین اساس به نظر می رسد یکی از عوامل تصمیم یکجانبه محمود عباس به انحلال دولت توافقی فتح و حماس و دستور به تشکیل دولت انحصاری فتح از همین مسئله ناشی می شود .

در مجموع از آنچه که گفته شد مشخص می شود که ابعاد نگران کننده گزارش و قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل به قدری زیاد است که ابعاد امیدوارکننده آن را تحت الشعاع قرار می دهد و مانع از این می شود که فلسطینی ها و بخصوص ساکنان غزه به  مجازات عاملان واقعی جنگ غزه دلخوش و امیدوارباشند .