توافق سه جانبه ترفندی برای مهار انتفاضه جدید

خبرگزاری قدس؛گروه تحلیل و تفسیر

در جریان سفر اخیر جان کری وزیر امور خارجه امریکا به سرزمین های اشغالی فلسطین (که بعد از دیدار وی با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در آلمان آغاز شد ) توافق سه جانبه بین این دو و ملک عبد الله دوم پادشاه اردن صورت گرفت که بر اساس آن قرار شد وضعیت زائران در مسجد الاقصی به حالت سابق برگردد یعنی مسلمانان از حق برپایی نماز در مسجد، غیرمسلمانان از حق بازدید از این مکان برخوردارشوند ضمن آنکه دوربین های 24 ساعته برای نظارت بر رفت و آمدها نصب شود .با وجود اینکه طرف های دخیل در این توافق با به راه انداختن تبلیغات گسترده می کوشند آن را تحولی مهم و تاثیرگذار نشان دهند اما در مقابل فلسطینی ها که قاعدتا باید طرف اصلی در یک چنین توافق هایی باشند هیچ احساس مثبتی به این توافق نشان نداده اند و نسبت به اهداف طرف های توافق بدبین و بی اعتماد هستند. امریکا از این جهت خود را راضی نشان می دهد که تصور می کند موفق شده است  اولا رژیم صهیونیستی را از خطر ادامه انتفاضه جدید نجات دهد و دوم اینکه زمینه را برای از سرگیری مذاکرات سازش فراهم کند. به همین ترتیب تل آویو نیز از اینکه توانسته است نوعی روزنه امید را در فضای وحشت گونه حاکم بر سرزمین های اشغالی ایجاد کند راضی به نظر می رسد ضمن آنکه این رژیم این توافق را به منزله نشانه ای از تائید حاکمیت خود بر بیت المقدس و مسجد الاقصی  می داند و درعین حال در تلاش است از طریق دوربین ها رفت و آمد فلسطینی ها را کنترل کند و بهانه ای برای بازداشت فلسطینی ها پیدا کند.علاوه بر این، دراین توافق هیچ درخواستی برای توقف شهرک سازی در بیت المقدس نشده است و از این جهت دست این رژیم برای ادامه راهبرد اشغال خزنده برای تغییر بافت جغرافیایی و جمعیتی قدس باز است ضمن آنکه این رژیم لغو کارت اقامت 80 هزار فلسطینی ساکن قدس را در دستور کار خود قرار داده است .در این میان اردن ازاین جهت درخصوص توافق اخیرخودرا راضی نشان می دهد که اولا نقش گذشته این کشور براداره بیت المقدس  مورد تائید قرار گرفته است و دوم اینکه ظاهرا طرح نصب دوربین های 24 ساعته از سوی پادشاه اردن پیشنهاد شده بود.

در مقابل همچنانکه گفته شد فلسطینی ها حتی کسانی که به حل بحران فلسطین از طریق مذاکرات دلبسته بودند هیچ حس مثبتی به توافق سه جانبه اخیر در خصوص وضعیت مسجد الاقصی نشان نداده اند.گروههای مقاومت فلسطینی و همچنین اغلب مردم فلسطین ازاین جهت از این توافق ناخرسندند که هدف اصلی از این توافق نه تثبیت حاکمیت فلسطینی ها بر قدس و مسجد الاقصی بلکه ترفندی برای خاموش کردن انتفاضه جدید است.انتفاضه جدید که با بکارگیری سلاح سرد همراه بوده وحشت بی سابقه ای را بر سرزمین های اشغالی حاکم کرده است و آمارهای منتشره حاکی از این است که فاصله میان کشته ها و مصدومان اسرائیلی را در مقایسه با تلفات انتفاضه ها و جنگ های گذشته کم کرده است . در حالیکه چند روز بیشتر از اغاز موج انتفاضه در سرزمین های اشغالی بخصوص کرانه باختری نمی گذرد اما 11 اسرائیلی کشته و 126 نفر دیگر زخمی شده اند که حال 14 نفر دیگر از آنها نیز به شدت وخیم است و این امار به روشنی نشان می دهد که ادامه انتفاضه جدید تا چه اندازه می تواند برای صهیونیست ها هزینه بر باشد .طبق گزارش های منتشره که حتی برخی از انها از خود منابع اسرائیلی هستند انتفاضه جدید فضای بر سرزمین های اشغالی حاکم کرده که صهیونیست ها حتی از سایه خود نیز می ترسند به گونه ایی در مواردی به اذعان روزنامه هارتض نیروهای خودی را نیز مورد هدف قرار داده اند. بر این اساس از دید گروههای مقاومت فلسطینی و همچنین به باور اغلب مردم فلسطین توافق سه جانبه اخیر در خصوص مسجد الاقصی اگر برای طرف های توافق فرصت است اما برای فلسطینی ها تهدید محسوب می شود و علاوه بر مخاطراتی که می تواند در قدس به همراه داشته باشد می تواند مانعی بر سر راه انتفاضه جدید ایجاد کند.البته باید توجه داشت که نارضایتی و مخالفت گروه سازشکار با توافق سه جانبه با دلایل گروههای مقاومت فرق می کند .به نظر می رسد علت اصلی مخالفت این گروه این است که در این توافق ،تشکیلات خودگردان دور زده شد و به بکار گرفته نشد و با این اقدام نوعی مجازات علیه این تشکیلات اعمال شد ضمن آنکه پیش از این امریکا نیز حدود یک چهارم از کمک های سالانه خود را به این تشکیلات کاهش داده و از این طریق آن را برای مقابله با انتفاضه و همراهی با دور جدید مذاکرات سازش تحت فشار قرار داده است .

براین اساس می توان گفت برخلاف تبلیغات و هیاهوی که در خصوص توافق سه جانبه اخیر در خصوص وضعیت مسجد الاقصی به راه انداخته شده و تلاش می شود از آن به عنوان نقطه تحول مثبت و تعیین کننده در ارتباط با تحولات فلسطین ترسیم شود اما از انجا که فلسطینی ها و حتی گروه سازشکار آن را به نفع خود و مردم فلسطین نمی بینند لذا بعید به نظر می رسد که این توافق بتواند تاثیر جدی بر توقف خیزش های جدید داشته باشد .زیرا هرچند جرقه های اولیه خیزش های  جدید از مسجد الاقصی و در اعتراض به تعرضات مکرر صهیونیست ها زده شد اما بسترهای و علل اصلی انتفاضه که در ادامه اشغال فلسطین و ادامه شهرک سازی ها ریشه دارد کماکان به قوت خود باقی است و به همین علت مشاهده می شود که حملات فلسطینی ها بعد از توافق سه جانبه نیز ادامه یافته است .از این دید اگر رژیم صهیونیستی در چارچوب توافق سه جانبه مجبور شد حتی در سطح اعلامی انعطاف نشان دهد به علت ترس از ادامه انتفاضه بوده و این نشان می دهد که ادامه انتفاضه می تواند دستاوردهای بزرگ و بیشتری می تواند برای فلسطینی ها به همراه داشته باشد .