رویکرد جدید بان کی مون؛ لازم اما ناکافی
خبرگزاری قدس (قدسنا)؛ گروه تحلیل و تفسیر
از زمانی که بان کی مون به جای کوفی عنان دبیرکلی سازمان ملل را برعهده گرفته است ، این سازمان بیش از پیش از مسئولیت ها و تعهدات خود در قبال بحران فلسطین فاصله گرفته است به گونه ایی که در این مدت رژیم صهیونیستی با حاکمیت راستگراها اهداف و سیاست های توسعه طلبانه و اشغالگرانه خود را پیش برده است و از طرح های صلح فاصله گرفته است. با اینحال در روزهای اخیر نشانه هایی هر چند جزئی از اتخاذ رویکرد منتقدانه از سوی بان کی مون در قبال این رژیم دیده شده است که خشم و واکنش بنیامین نتانیاهو نخست وزیر ضد صلح و توسعه طلب این رژیم را به همراه داشته است .
با وجود اینکه شهرک سازی رژیم صهیونیستی در اراضی اشغالی سال 1967 از جمله کرانه باختری و شرق بیت المقدس تازگی ندارد و به اقدامی روزمره تبدیل شده است اما دبیرکل سازمان ملل در قبال ارائه طرح جدید شهرک سازی از سوی این رژیم در این مناطق لحن تندی اتخاذ کرد و آن را در تناقض با طرح تشکیل دو دولت ارزیابی کرد که از حمایت جامعه جهانی برخوردار است. در مقابل نتانیاهو در اقدامی بی سابقه این اظهارات را به تحریک تروریسم تعبیر کرد اما با اینحال بان کی مون در سخنان بعدی خود نیز بار دیگر ادامه شهرک سازی رژیم صهیونیستی را به باد انتقاد گرفت .
حال نخستین سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که چه عواملی در تند شدن لحن دبیرکل محافظه کار سازمان ملل در قبال ادامه شهرک سازی رژیم صهیونیستی موثر بوده است؟ در پاسخ به این سوال به چند عامل می توان اشاره کرد: نخست اینکه دوره 8 ساله دبیرکلی بان کی مون روبه اتمام است و تجربه نشان داده است که مسئولان سازمان های بین المللی و همچنین مسئولان غربی در مواردی که در دوره ریاست خود قصور داشته باشند در ماههای پایانی خود سعی می کنند به اقدامات جبرانی دست بزنند تا حداقل نامی خوش از خود به یاد گار بگذارند.
نکته قابل توجه و تاملی که در این زمینه وجود دارد این است که این افراد در واقع از قصور خود آگاه هستند اما به دلایل مختلف از جمله ترس از لابی یهودی در زمان احراز مسئولیت خود قادر به اجرای آن نیستند. دوم اینکه روند شهرک سازی در اراضی اشغالی سال 1967 از جمله کرانه باختری به مرحله ای رسیده است که از طرح های جدید شهرک سازی می توان به تیرخلاص به طرح تشکیل دولت فلسطینی تعبیر کرد که در این صورت بحران فلسطین برای دهه های آینده باقی خواهد ماند و اثار و تبعات و پس لرزه های آن دامن سازمان های بین المللی و دولت های غربی را نیز خواهد گرفت .سوم اینکه تلاش های جدید برای خارج کردن روند سازش از بن بست کنونی در جریان است و در این راستا فرانسه طرحی جدید ارائه کرده است که به نظر می رسد بان کی مون نیز در واپسین ماههای ریاست خود می خواهد از این فرصت برای جبران قصور خود طی سال های گذشته استفاده کند.
اما سوال مهم دیگری که در باره رویکرد جدید بان کی مون مطرح است اینکه آیا صرف اتخاذ مواضع تند و اذعان به مغایرت شهرک سازی اسرائیل با طرح تشکیل دولت فلسطینی کافی است و یا اینکه باید اقدامات و تدابیر عملی در این زمینه اتخاذ شود ؟
کاملا روشن است که صرف اتخاذ مواضع تند به تنهایی نمی تواند موثر باشد زیرا رژیم صهیونیستی تاکنون حتی خیلی از قطعنامه های الزام آور شورای امنیت از جمله قطعنامه های 242 و 338 شورای امنیت را برای خروج بدون قید و شرط از اراضی اشغالی سال 1967 بدون اجرا گذاشته و با بکارگیری لطایف الحیل آنها را به حاشیه رانده است.
با چنین پیشینه ای نخستین اقدام لازم و فوری برای جبران قصور سازمان ملل در قبال بحران فلسطین اجرای قطعنامه های 242 و 338 شورای امنیت سازمان ملل است که بر اساس فصل 7 منشور ملل متحد به تصویب رسیده اند .با توجه به اینکه چند دهه از زمان تصویب این قطعنامه ها گذشته است لذا تنها زمانی می توان به اجرای این قطعنامه ها و قاطعیت و جدیت سازمان ملل و شخص دبیرکل در خصوص لزوم تشکیل دولت فلسطینی امیدوار شد که تدابیر تنبیهی پیش بینی شده در منشور ملل متحد در قبال دولت های متجاوز در قبال این رژیم نیز به مرحله اجرا گذاشته شود.