چرا نتانیاهو از به پایان رسیدن دوره اوباما خوشحال است؟

خبرگزاری قدس (قدسنا)؛
بن کسپیت*

اشاره
نخست وزیر رژیم صهیونیستی نمی‌تواند یا حتی نمی خواهد خوشحالی خود را از این که آخرین بهار، تابستان و پاییز رابطه با اوباما را پشت سر می‌گذارد، پنهان کند. او که از طرف منتقدان به خاطر ترسیم یکی از بدترین دوران‌های رابطه با آمریکا به شدت سرزنش می‌شود، بی صبرانه منتظر است سکاندار آینده کاخ سفید را در مصدر قدرت ببیند تا شاید بتواند طرحی نو برای رابطه در اندازد. او تلاش می‌کند به مخاطبان القا کند که رییس جمهور تنها بازیگر سیاست خارجی نیست و هر چند اوباما اکنون رابطه گرمی با مقامات صهیونیست ندارد اما لایه‌های پیچیده نظام سیاسی ایالات متحده، هنوز هم بر تداوم حمایت از اسراییل متفق القول هستند.

جدیدترین فصل دیدارهای نخست وزیر بنیامین نتانیاهو با روزنامه نگاران و سایر نمایندگان رسانه‌ها در اسراییل، در 23 ماه آگوست صورت گرفت. مخاطبان او، روزنامه نگاران ارتدوکس افراطی و نمایندگان مطبوعات پرشوری بودند که به بیش از یک میلیون نفر خدمات‌رسانی می‌کنند. این جلسه، 5 ساعت و نیم، با «استراحتی توأم با سیگار» بین این جلسه به طول انجامید. نتانیاهو شاید چالش برانگیزترین شغل جهان را داشته باشد، اما به گونه‌ای عمل کرد که گویی تمام زمان جهان در اختیار اوست. نخست وزیر، دیدارهایی از این دست را چند هفته پیش با روزنامه‌‌نگاران رادیو سراسری اسراییل، رادیو ارتش، تحریریه هاآرتص و روزنامه‌نگاران جناح راست و مستقل برگزار کرده بود. این جلسه ممکن است توجه بیشتری را به خود جلب کند. او ده‌ها ساعت از این جلسات را برگزار کرده که در آن برای مخاطبانش نطق می‌کند و این جلسه شگفت‌انگیزتر از همیشه بوده است.

نتانیاهو بیش از 11 سال، از جمله 7 سال متوالی (2016-2009)، نخست وزیر است. در تجمعات مطبوعاتی کوچک، اعتماد به نفس، تکبر، شور و شوق، تسلط بر مسائل و روح مبارزه را به نمایش گذاشته است. هیچ پاسخ روشنی وجود ندارد که چرا نتانیاهو به جای این که یک مصاحبه مناسبتی با رسانه‌های اسراییلی داشته باشد، چنین وقت و انرژی زیادی را صرف این جلسات می‌کند، که به خودی خود اتفاقی غیر عادی است. شاید دو دلیل وجود دارد: اولین دلیل به سادگی این است که او از این کار لذت می‌برد. دوم این است که او در در دوره‌ای است که قدرت را به دست دارد در حال پایه ریزی میراث و روایت خود است. او قبلا [و به تنهایی] متقاعد شده بود که چقدر بزرگ است. حالا در تلاش است تا هر کس دیگری را نیز متقاعد سازد.

نتانیاهو در این گفتگوها آزادانه صحبت می‌کند؛ گفتگوهایی که محتوای آنها قرار نیست منتشر شود، اما با این وجود به طور مداوم به بیرون نشر پیدا می‌کند. در 23 آگوست از او مکرراً درباره رابطه‌اش با باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، رابطه بین اسراییل و ایالات متحده و بسته کمک امنیتی ایالات متحده و جزئیات آن چه به زحمت در واشنگتن تهیه شد، سؤال شد. شخصی که در این کنفرانس حضور داشت در گفتگو با المانیتور و به شرط ناشناس ماندن، روایتی را از آنچه نتانیاهو گفته بود، به المانیتور ارائه داد: «ما به هیچ وجه نباید فراموش کنیم رئیس جمهور اوباما در اولین دیدار ما به من گفت که ایالات متحده، خواستار توقف ساخت و ساز اسراییل در هرجایی در یهودیه و سامریه است. من از او در مورد محله راموت در اورشلیم، در مورد گیلو و در مورد شهرک‌سازی‌ها و مناطقی که واضح است حتی بعد از حاصل شدن توافقی دائمی، بخشی از اسراییل باقی می‌مانند، سؤال کردم. او حتی حاضر به شنیدن آن هم نشد. بنابراین ما زمانی که در مورد این موضوع صحبت می‌کنیم که آیا هیچ پیوندی میان ما وجود دارد یا خیر، به هیچ وجه نباید فراموش کنیم که چگونه رابطه بین ما آغاز شد، و من مجبور بودم از دقیقه اول با این مسأله برخورد کنم.» آنچه نتانیاهو به واقع برای مخاطبانش توضیح داد این بود که اوباما او را از همان آغاز «نشانه‌گذاری کرده است» و ادعا می‌کند در دشواری رابطه بین دو طرف که هرگز هم قطع نشد، نخست وزیر بیشتر قابل سرزنش است.

از نتانیاهو سؤال شده بود که آیا در مورد احتمال استفاده اوباما از مزیت دوره زمانی بین انتخابات و ترک کاخ سفید به منظور راه اندازی یک ابتکار دیپلماتیک جدید برای حل منازعه فلسطین- اسراییل، نگران است یا خیر، با ارجاع به کتاب ضرب‌المثل‌ها (28:14)، گفت: «مبارک است مردی که همیشه می‌ترسد»، اما مساله را نشکافت. سپس با مخاطب خود وارد بحث شد تا موضعش را نسبت به اقدام ایالات متحده بیان کند. نتانیاهو گفت: «برای مثال، بر خلاف چین، که در آن رهبر برنامه را تعیین می‌کند و هرکس طبق آن عمل می‌کند، سیستمی که برنامۀ ایالات متحده را تنظیم می‌کند بسیار پیچیده‌تر است. تنها رئیس جمهور نیست. افکار عمومی هست که باید راضی باشد، کنگره و رسانه‌ها هستند. هرکسی که فکر می‌کند شما در برخورد با آمریکا فقط با یک نفر سروکار دارید در اشتباه است. شما باید با کل سیستم مواجه شوید.» نتانیاهو در ادامه، نظرسنجی مؤسسه گالوپ را ارائه داد که افزایش مداوم جایگاه اسراییل و افزایش حمایت عمومی از اسراییل در میان عامه آمریکایی‌ها را نشان می‌داد. او قاطعانه بیان کرد که «با وجود این که درست است ما در دانشگاه‌ها مشکل داریم، اما حمایت عمومی از اسراییل در ایالات متحده هرگز به این زیادی نبوده است و این است آن چه به واقع، مهم است. اسراییل در ایالات متحده، محبوب است و من نیز در ایالات متحده محبوبم. ای کاش من همان گونه که در نیویورک و واشنگتن مورد قبول بودم در تل آویو نیز مورد قبول بودم، و من تنها در مورد یهودیان صحبت نمی‌کنم.»

طبق گفته نتانیاهو، توافق بسته کمک امنیتی به اسراییل، که به زودی امضا می‌شود، توافق خوبی خواهد بود. او گفت که اسراییل 3.1 میلیارد دلار در سال تا به حال دریافت کرده بود و تقاضا شده این رقم تا دهه بعد به 4.5 میلیارد دلار در سال افزایش یابد. او گفت: «ما توافق را درنیمه راه قطعی کردیم. و به عقیده من این بسیار عاقلانه است.»
در اینجا نتانیاهو در حال به بازی گرفتن مخاطبانش بود. آنچه او نتوانست ذکر کند این بود که علاوه بر 3.1 میلیارد دلاری که اسراییل سالانه دریافت می‌کند، به طور منظم کمک اضافی و فوق العاده 350 میلیون تا 600 میلیون دلاری در سال را تقاضا کرده و دریافت کرده است، تا سامانه ضد موشکی گنبد آهنین را تأمین مالی کند. همچنین به مخاطبانش نگفت که طبق شرایط جدید، اسراییل اجازه ندارد کمک اضافی تقاضا کند و امکان صرف هزینه تا یک چهارم بودجه اسراییل، تا پایان این دهه به هیچ کاهش می‌یابد. هر دوی این تغییرات به منظور دستیابی به توافق کمک، زیان‌هایی جدی برای اسراییل است. این امر، قدرت خرید پول را کاهش می‌دهد و احتمالاً زیانی جدی برای صنایع دفاعی اسراییل ایجاد می‌کند.

همچنین نتانیاهو این موضوع را از قلم انداخت که مبارزه بیهوده‌اش را علیه توافق هسته‌ای با ایران، درست بعد از این که این توافق امضا شد، رها کرد تا شاید آمریکایی‌ها بسته کمکی را ارتقا بخشند. همان طور که در المانیتور منتشر شد، نتانیاهو همواره آغاز مذاکرات در مورد کمک [مالی و نظامی] را تا بعد از رای کنگره برای تصویب توافق ایران رد کرده بود که این مساله سبب زیان عظیمی برای اسراییل شد؛ زیانی که منابع امنیتی، آن را تا حدود بیش از 10 میلیون دلار تخمین زده‌اند.

نتانیاهو در برابر مخاطبان خود به توسعه روابط با بازیگران مختلف در خاورمیانه، از جمله با رهبران کشورهایی که روابط دیپلماتیک رسمی با اسراییل ندارند، بالید. سپس به دگرگونی قابل توجه در این جبهه دیپلماتیک اشاره کرد. طبق گفته او به لحاظ روابط عمومی، جایگاه اسراییل و روابطش در خلیج فارس و خاورمیانه، بهتر از اروپای غربی است. نتانیاهو با افتخار گفت: «من مرتباً در فیس بوک و توئیتر پست می‌گذارم. در این زمان و عصر، می‌توانیم از رسانه‌ها و رژیم‌های سنتی عبور کنیم و مستقیماً به افراد دسترسی داشته باشیم. ویدئو کلیپ‌های من 40 میلیون بیننده در بیرون از اسراییل دارد. این تعداد، عظیم و بی سابقه است. جهان خواهان شنیدن ماست. این یک واقعیت است. ما با حضورمان در اینجا از خاورمیانه و اروپا و آمریکا محافظت می‌کنیم. امیدوارم به زودی قادر به از هم گسیختن اکثریتی باشیم که به طور خودکار در سازمان ملل با اسراییل مخالفت می‌کنند. این وضعیت بهتر خواهد شد.»
 این است نتانیاهو در اواخر تابستان 2016. او از خود، مطمئن و خوشبین و آماده برای یک جنگ است و در نهایت، خوشحال است از این که روابطش با اوباما به پایان می‌رسد. اگر تنها یک مورد باقی ماند که او در موردش صحبت نکرد، جانشینان احتمالی اوباما بودند.

منبع: موسسه ندا

* نویسندۀ بخش اسراییلی المانیتور و تحلیل‌گر سیاسی در روزنامه‌های اسراییلی

** مترجم: فاطمه فتاحی‌منش کارشناس موسسه ندا