گزارش/ دونالد ترامپ و کشور فلسطین

به گزارش خبرگزاری قدس (قدسنا)، «دکتر فادی الحسینی»* در گزارشی که در پایگاه اطلاع رسانی میدل ایست مانیتور منتشر شده است به تحولات و پیش بینی شرایط مسئله فلسطین و خاورمیانه در "پسا ترامپ" پرداخته است، متن این یادداشت به شرح زیر است:

 پیروزی انتخاباتی «دونالد ترامپ» نه تنها برای تصمیم گیران سیاسی کشورهای دنیا بلکه برای کارشناسان و ناظرانی که هیچ چیزی جز پیروزی دموکرات ها و هیلاری کلینتون را پیش بینی نمی کردند، شوکی واقعی بود. ترامپ کمی پس از پیروزی خود، آمادگی خود برای دیدار با «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی را اعلام کرد. در همین حین بسیاری از مقامات این رژیم از گفتن این موضوع که دولت ترامپ، نشانه گر عصر طلایی روابط آمریکا-اسرائیل بوده و دیگر تاسیس کشور مستقل فلسطینی چیزی جز یک سراب است مشکلی نداشتند.

درون رژیم صهیونیستی، بسیاری از سیاستمداران اظهار کردند، این انتظار می رود که ترامپ سفارت آمریکا را از تل آویو به قدس اشغالی انتقال دهد. در این میان «نفتالی بنت» وزیر آموزش رژیم صهیونیستی بر این باور است است که اکنون این فرصت برای اسرائیل بوجود آمده است تا "ایده تشکیل کشور مستقل فلسطین" برچیده شود. در حقیقت با پیروزی ترامپ و شرایط کنونی منطقه خاورمیانه به علاوه شبهات موجود در مورد تشکیل کشور فلسطین، بسیاری از ناظران فلسطینی را به پیش بینی های تلخی از آینده "مذاکرات سازش" و آرمان فلسطین سوق می دهد.

فلسطینیان دلایل خوبی برای بدبین بودن به شرایط موجود دارند، در طول کمپین انتخاباتی ترامپ، وی نه تنها خود را متعهد به انتقال سفارت آمریکا دانست بلکه همچنین از جمهوری خواهان برای پایان دادن حمایت های پیشین خود در زمینه "پیشنهاد دو دولتی" و نامیدن قدس اشغالی به عنوان "پایتخت غیرقابل تقسیم" رژیم صهیونیستی تقدیر کرده است. در کنار این موارد ترامپ و مشاورانش تصریح کرده اند که شهرک های غیرقانونی رژیم صهیونیستی در اراضی اشغالی مانعی در جهت صلح منطقه ای نیستند.

اصلی ترین خصوصیات تیم انتخاباتی رئیس جمهور منتخب آمریکا، حمایت های قاطع و آشکار از رژیم صهیونیستی و سیاست های نخست وزیرش است و افرادی همچون «جان بولتون» و « رودی جولیانی» که کاندیدای تصدی وزارت امورخارجه آمریکا هستند در بین این دسته قرار دارند.

علیرغم تمامی این موضوعات به نظر می رسد که هنوز قضاوت در مورد چگونگی ریاست جمهوری ترامپ و اینکه آیا پیروزی وی به مانند فاجعه ای برای آرمان فلسطینیان خواهد بود، زود است.

در این میان، بیانیه های رسمی رژیم صهیونیستی به خصوص در زمینه احتمال تاسیس یک کشور فلسطینی، تمایل به بزرگنمایی مسئله دارند. چنین بیانیه هایی بخشی از بازی های ذهنی بوده که هدف آن تحت فشار قرار دادن ترامپ برای تعهد به وعده های انتخاباتی اش است.

علاوه بر این، تاسیس یک کشور فلسطینی تنها و به طور ویژه به نام رئیس جمهور آمریکا بستگی نداشته و فاکتورهای دیگری همچون ابعاد فلسطینی موضوع در آن تاثیر گذار است. شرایط داخلی فلسطین از جمله وحدت و پایداری در مواجهه با تلاش های منظم و هدفمند رژیم صهیونیستی برای پایان بخشی به حضور فلسطینیان در سرزمین مادری خودشان نیز از جمله این فاکتورها است. و این موضوع به انعطاف پذیری و توانایی فلسطینیان در مقابله با چالش های بین المللی و منطقه ای نیز بستگی دارد.

همچنین اراده و میل جوامع بین المللی به حل مسئله فلسطین نیز باید مورد نظر قرار بگیرد که البته در حالی حاضر چنین شرایطی موجود نیست.

با وجود اینکه ترامپ از اکثریت جمهوری خواهان در کنگره برخوردار است، با این حال نه درون نخبگان این حزب و نه درون ساختار سیاسی آن بوده است. تاکنون بیانیه های وی باعث نارضایتی و نگرانی اعضای با سابقه جمهوری خواهد شده است. با این شرایط ترامپ از روسای جمهور سابق آمریکا در حمایت از متحدان دیرینه آمریکا در خاورمیانه، البته به جز اسرائیل، دور خواهد شد.

هرگونه تغییر در سیاست خارجی "دیرینه" آمریکا نه تنها در موضوع رژیم صهیونیستی-فلسطین بلکه در موضوعات سراسر منطقه خاورمیانه بدیهی خواهد بود. اگر این اتفاق رخ دهد، تاثیراتی در گوشه کنار دنیا برجای خواهد گذشته و همچنین تمامی روابط خارجی آمریکا تحت تاثیر قرار می گیرد. به همین ترتیب ممکن است شاهد انقلابی در روابط بین المللی باشیم.

آیا ترامپ می تواند لفاظی های انتخاباتی خود را به مرحله عمل برساند؟ به طور مثال بسیاری از روسای جمهوری پیشین آمریکا در طول کمپین انتخاباتی خود اظهار می کردند که سفارت آمریکا را از تل آویو به قدس اشغالی منتقل خواهد کرد، ولی زمانی که آنها پیروز انتخابات می شدند متوجه می شدند که چنین اقدامی به منزله تخطی از خطوط سیاست خارجی کلان آمریکا است. اگر ترامپ این قالب را بشکند، اثباتی بر تغییرات اساسی و انحراف بی سابق آمریکا از سیاست های دیرینه خود خواهد بود.

سیاست واقعی است که رخدادها را رقم می زند و ترامپ زیاد از این مسیر دور نیست. بیانیه اخیر او در این مورد که در جهت "مذاکرات سازش" میان فلسطینیان و صهیونیست ها تلاش خواهد کرد تاییدی بر این موضوع است که او حداقل اکنون کتابچه راهنمای کاخ سفید برای روسای جمهور جدید را خوانده است.

درحالی که ممکن است قضاوت و پیش بینی مناسب از این جریان بسیار زود باشد، باید در نظر داشتن که تشکیل یک کشور فلسطین بخشی اصلی از نگاه بین المللی نسبت به "پیشنهاد دو دولتی" است. هر رئیس جمهور آمریکا که علاقه مند به دیدن خاورمیانه ای با ثبات بیشتر است باید برای تحقق این امر تلاش کند. در طرف مقابل، بی توجهی به این مسئله به وخیم تر شدن شرایط خواهد انجامید و در نهایت باعث خواهد شد تا آخرین میخ بر تابوت مذاکرات صلح خاورمیانه زده شود.

*دکتر فادی الحسینی- عضو انجمن تحقیقاتی در موسسه مطالعات خاورمیانه کانادا

تمام/ا.ت/