ایلان پاپه؛ خائن نزد مقامات صهیونیست، تاریخ‌نگار مردمی نزد جنبش های مردمی
تاریخ همیشه روایت سمت پیروز بوده است، مگر زمانی که مورخانی شجاع پیدا شوند و جرئت کنند روایت مغلوبان را بازگو کنند.
محمدعلی یزدانیار در گزارشی در ویژه نامه "وقایع اسرائیلیه" در روزنامه فرهیختگان به بررسی دیدگاه‌های کسی پرداخته که جسارتش او را به نماد «تاریخ‌نگاری متعهد» تبدیل کرده است.
پاپه کیست؟
ایلان پاپه (متولد ۱۹۵۴، حیفا) مورخ و استاد دانشگاه اسرائیلی - بریتانیایی است که به دلیل پژوهش‌های عمیق و مستند درباره مناقشه اسرائیل و فلسطین شناخته می‌شود. پاپه از چهره‌های شاخص «مورخان جدید اسرائیل» است که با بازخوانی اسناد آرشیوی، روایت‌های رسمی را مورد بازبینی قرار می‌دهند.
ایلان پاپه از مورخانی است که با بررسی اسناد و مدارک تاریخی، روایت رسمی تشکیل دولت اسرائیل را به چالش می‌کشد. آثار او که بر پایه پژوهش‌های دقیق استوارند. پاپه در کتاب معروف خود «پاک‌سازی قومی فلسطین» با استناد به اسناد داخلی اسرائیل نشان می‌دهد بیرون‌راندن فلسطینیان در سال ۱۹۴۸ یک سیاست از پیش‌طراحی‌شده بود. او در مصاحبه‌ای گفته است: «این یک پاک‌سازی قومی بود... نه نتیجه جنگ، بلکه هدف جنگ.»
به باور پاپه، صهیونیسم یک جنبش استعماری بود که با الگوگرفتن از استعمار اروپایی، به حذف مردم بومی فلسطین پرداخت. او در کتاب «ایدئولوژی اسرائیل» نشان می‌دهد چگونه رهبران صهیونیست با استفاده از روایت قربانی بودن یهودیان در هولوکاست و ادعای «سرزمین بدون مردم» به اشغال فلسطین مشروعیت بخشیدند.
پاپه در آثار خود به شکلی مستند سه افسانه اصلی صهیونیسم را که مبنای مشروعیت‌بخشی به اشغال فلسطین قرار گرفته‌اند، به چالش می‌کشد. این سه روایت اساسی که سال‌ها در تاریخ‌نگاری رسمی اسرائیل تکرار شده‌اند، از نگاه پاپه فاقد پایه تاریخی هستند.
1. افسانه «سرزمین بی‌صاحب»: صهیونیست‌ها مدعی بودند فلسطین سرزمینی خالی از سکنه بوده است. پاپه با بررسی اسناد عثمانی و بریتانیایی نشان می‌دهد که در آستانه مهاجرت‌های صهیونیستی در سال 1882، جمعیت فلسطین حدود ۴۶۰ هزار نفر عرب و تنها ۲۴ هزار نفر یهودی بوده است. او تأکید می‌کند: «ادعای زمین بی‌صاحب، دروغی بود برای توجیه تصرف سرزمینی که مالکانی واقعی داشت.»
2. افسانه «مهاجرت صلح‌آمیز»: پاپه در کتاب «پاک‌سازی قومی فلسطین» ثابت می‌کند از دهه ۱۹۳۰، سازمان‌های صهیونیستی مانند «هاگانا» برنامه‌ریزی نظام‌مندی برای تصرف زمین‌ها داشتند. او به کشتار‌های دهه ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ اشاره می‌کند که با هدف ترساندن فلسطینیان و وادار کردن آن‌ها به فروش زمین انجام می‌شد.
3. افسانه «جنگ دفاعی ۱۹۴۸»: روایت رسمی اسرائیل می‌گوید اخراج فلسطینیان نتیجه طبیعی جنگ بود. اما پاپه با انتشار اسناد طرح «دالت» (۱۹۴۷) نشان می‌دهد که بیرون‌راندن ۷۵۰ هزار فلسطینی کاملاً برنامه‌ریزی شده بود.
ایلان پاپه در مورد 7 اکتبر چه می‌گوید؟
پاپه رویداد‌های ۷ اکتبر ۲۰۲۳ را در چارچوب تاریخی گسترده‌تری تحلیل می‌کند. او گرچه مانند هر یهودی دیگری این حملات را محکوم می‌کند، اما تأکید دارد که این رویداد را نباید خارج از بستر ۷۵ سال اشغال و آپارتاید بررسی کرد. پاپه معتقد است اسرائیل از این رویداد بهانه‌ای ساخت برای تشدید نسل‌کشی فلسطینیان، او در مصاحبه با میدل‌ایست‌آی می‌گوید: «۷ اکتبر برای نتانیاهو مثل هدیه الهی بود. آن‌ها منتظر بهانه‌ای بودند تا غزه را کاملاً نابود کنند.» پاپه به ریشه‌های تاریخی اشاره می‌کند و می‌گوید خشونت ۷ اکتبر محصول مستقیم محاصره ۱۶ساله غزه و اشغال نظامی است. «وقتی مردم را در قفس نگه دارید، واکنش خشن اجتناب‌ناپذیر است.» او همچنین واکنش نامتناسب رژیم عبری را عمدی می‌داند. او معتقد است پاسخ اسرائیل یک «جنایت جنگی سازمان‌یافته» است و تأکید می‌کند کشتار ۳۵ هزار فلسطینی (تا مه ۲۰۲۴) هیچ توجیهی ندارد.
صهیونیست‌ها با او چه‌کار کرده‌اند؟
پس از انتشار کتاب «پاک‌سازی قومی فلسطین»، مقامات اسرائیلی او را «خائن» و «یهودی‌ستیز» خواندند. در سال ۲۰۰۷، تهدید‌های جانی باعث شد پاپه اسرائیل را به مقصد انگلیس ترک کند.
سخن آخر
در جهانی که بسیاری از مورخان در برج عاج آکادمی پناه گرفته‌اند، ایلان پاپه با شجاعتی کم‌نظیر، تاریخ را از انحصار قدرت‌ها خارج کرده است. او نه فقط محققی دقیق که «تاریخ‌نگار مردم» است؛ کسی که روایت مغلوبان را با اسنادی انکارناپذیر احیا می‌کند. هرچند صهیونیست‌ها او را طرد کردند، اما امروز صدایش در دادگاه‌های بین‌المللی و جنبش‌های مردمی طنین‌انداز است.
انتهای پیام/ع.خ/26