پاسخ حماس به طرح آتش بس ترامپ؛ از پذیرش مشروط تا مفاد معلق مانده

به گزارش خبرگزاری قدس (قدسنا)، روزنامه العربی امروز در گزارشی نوشت: ساعاتی پس از علنی شدن طرح ترامپ در زمینه توقف جنگ غزه، دولت آمریکا روز جمعه پاسخ حماس به این طرح را دریافت کرد.
 

العرب در ادامه نوشت:
 

پاسخ حماس نه قطعی بود و نه صریح، بلکه ترکیبی پیچیده از نکات مثبت محتاطانه و ابهامات عامدانه بود. این امر درها را به روی موجی از تفاسیر متناقض و استقبال محتاطانه از سوی واشنگتن و متحدانش گشود، در حالی که نکات اساسی اختلاف نظر، هر یک از طرفین را تهدید به عقب‌نشینی از میز مذاکرات شکننده می‌کند.
 

بلافاصله پس از اعلام پاسخ حماس، ترامپ آن را به عنوان نشانه‌ای از آمادگی این جنبش برای «صلح پایدار» توصیف کرد و از تل آویو خواست فوراً حمله به غزه را متوقف کند تا به گفته وی روند آزادی اسرا به سرعت و سهولت اجرایی شود!
 

همانطور که وبگاه آکسیوس اشاره می‌کند، این استقبال سریع دولت آمریکا غیرمعمول بود و در واقع این نخستین بار از زمان بازگشت ترامپ به قدرت است که وی تلاش کرده بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی را مجبور به توقف جنگ کند.
 

این موضوع با اظهارات یک مقام صهیونیست تأیید شد که اظهار داشت نتانیاهو از پاسخ ترامپ «متعجب» شده است، چرا که پیش از این، پاسخ حماس را مبتنی بر رد این طرح می‌دانست!

حماس چه چیزی را پذیرفته است؟
 

تحلیل ​​بیانیه حماس و متن طرح ترامپ نشان می دهد که این جنبش چندین خواسته کلیدی را که ستون فقرات طرح پیشنهادی ترامپ را تشکیل می‌دهند، پذیرفته است:
 

الف) تبادل اسرا: حماس آمادگی خود را برای آزادی «تمام اسیران زنده و مرده اشغالگران» طبق فرمول تبادل موجود در پیشنهاد ترامپ اعلام کرد، ضمن اینکه به لزوم «فراهم کردن شرایط میدانی» اشاره کرده است. طرح ترامپ آزادی تمام گروگان‌های زنده (20) و اجساد کشته‌شدگان (28) را ظرف 72 ساعت پس از توافق، در ازای آزادی 250 زندانی فلسطینی محکوم به حبس ابد توسط تل آویو، 1700 بازداشتی غزه از اکتبر 2023 و بازگرداندن پیکرهای 15 فلسطینی شهید در ازای هر جسد گروگان صهیونیست تصریح می‌کند.
 

ب) آتش‌بس و عقب‌نشینی: این جنبش با چارچوبی موافقت کرده که «موجب توقف جنگ و عقب‌نشینی کامل ارتش رژیم صهیونیستی از نوار غزه می‌شود»، این مساله با طرح ترامپ که تصریح می‌کند نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی باید «به خط مورد توافق عقب‌نشینی کنند» و عملیات نظامی در طول فرآیند تبادل اسرا را به حالت تعلیق درآورند، تلاقی دارد.
 

ج) کمک‌رسانی و عدم آوارگی: حماس از مفاد مربوط به افزایش کمک‌های بشردوستانه و بازسازی غزه استقبال کرده و تاکید این طرح بر «عدم اجبار کسی به کوچ از نوار غزه» و مخالفت با آوارگی فلسطینی‌ها از نوار غزه را ستوده است.

نکات اساسی اختلافی کجاست؟
 

با وجود این پذیرش نسبی، بیانیه حماس با دقت از پذیرش نکات حساس دیگر طفره رفت یا آنها را به شکل دیگری بیان کرده که نشان می‌دهد مسیر رسیدن به توافق نهایی همچنان مملو از موانع و مشکلات است:
 

الف) حذف بند خلع سلاح؛ بیانیه حماس هیچ اشاره‌ای به بند «خلع سلاح» این جنبش، به عنوان ستون کلیدی طرح ترامپ، که به صراحت بیان می‌کند حماس «موافقت خواهد کرد که هیچ نقشی در اداره غزه، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، نداشته باشد» و «روندی برای خلع سلاح غزه» وجود خواهد داشت، نکرده است. در عوض، حماس این موضوع حساس را به یک «موضع جامع ملی فلسطینی» ارجاع داده تا در «چارچوب ملی که حماس عضوی از آن خواهد بود» مورد بحث قرار گیرد. فرمولی که قبلاً پیشنهاد شده بود و مذاکرات آشتی فلسطین که سال‌هاست با مشکل مواجه است را بازتولید می‌کند.
 

ب) اداره غزه؛ حاکمیت در مقابل نظارت بین‌المللی: در حالی که طرح ترامپ خواستار تشکیل «کمیته فلسطینی تکنوکرات‌ها» تحت نظارت یک «نهاد انتقالی بین‌المللی» به ریاست خود ترامپ و شامل چهره‌هایی مانند تونی بلر است، حماس ایده واگذاری اداره غزه به «نهادی فلسطینی از تکنوکرات‌های مستقل» را پذیرفته است، اما با شرایطی: اینکه «بر اساس اجماع ملی فلسطینی و حمایت عربی و اسلامی باشد». این تفاوت در عبارت‌بندی، نشان‌دهنده اختلاف اساسی بر سر اینکه چه کسی حرف آخر را در تشکیل این نهاد و ماهیت نظارت بر آن می‌زند، همراه با رد ضمنی هژمونی مستقیم بین‌المللی توسط حماس است.
 

ج) سکوت درباره نیروهای بین‌المللی: بیانیه حماس در مورد پیشنهاد طرح ترامپ برای استقرار «نیروی بین‌المللی موقت برای ایجاد ثبات در غزه» اظهار نظری نکرد، سکوتی که می‌تواند به عنوان یک شرط ناگفته تعبیر شود، به خصوص با توجه به اختلاف تاریخی این جنبش با هرگونه حضور نظامی خارجی در این باریکه.
 

فرجام کلام
 

در بحبوحه این ابهام، گزارش‌های پشت پرده‌ای منتشر می‌شود که اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند. اکسیوس به نقل از منابع آگاه گزارش داد که حماس به میانجی‌ها اطلاع داده است که «از محل اجساد همه اسرای کشته شده اطلاعی ندارد» و بنابراین ممکن است «به بیش از ۷۲ ساعت» که در طرح مشخص شده است، نیاز داشته باشد. در همین حال، سی‌بی‌اس به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد که جزئیاتی مانند خلع سلاح «ممکن است هفته آینده آغاز شود» که نشان‌دهنده خوش‌بینی محتاطانه در واشنگتن است.

استقبال ایالات متحده از بیانیه حماس عملاً مانع از آن می‌شود که تل آویو از مذاکره خودداری کند یا آن را به تعویق بیندازد. اما پذیرش مشروط و همراه با ملاحظات حماس، در صورتی که رایزنی‌های فشرده‌ای که قرار است در پایتخت‌های منطقه‌ای مانند قاهره و دوحه برگزار شود، نتواند فرمول‌های مورد توافقی برای مسائل معوقه، به ویژه خلع سلاح و اداره غزه، تدوین کند، در را برای فروپاشی مذاکرات باز می‌گذارد.
 

معادله دشوار اکنون این است که چگونه ابهامات بیانیه را به یک توافق روشن تبدیل کنیم و چگونه تمایل واشنگتن برای دستیابی به یک پیشرفت سریع را با اصرار تل آویو بر امنیت خود و تعهد حماس به بقای خود به عنوان یک نیروی سیاسی و نظامی تطبیق دهیم. زمان در حال گذر است و جنگ بر سر آتش‌بس وارد خطرناک‌ترین مرحله خود می‌شود!

انتهای پیام/م.ت/